Szymon Rudnicki Działalność polityczna polskich konserwatystów ...

262
w 1905 r., w narodowej demokracji. Dopiero w 1925 r. obserw uje się proces
odchodzenia ziem iaństw a od narodowej demokracji.
Jak daleko sięgały rozbieżności między partiam i konserw atyw nym i, daje
pojęcie zestaw ienie odnoszące się do dwóch partii działających na tym
samym terenie.
SPN
1. Stosunek
Uznawanie etyki religijnej za podstaw
ę życia społecznego, ale zarazem
tendencje antyklerykalne.
2. Parłam
Popieranie m odelu rządów parlam
entarnych i w ielokrotne w ystąpienia
przeciw ko dyktaturze.
U znawanie m onarchizm u za anachronizm.
d o religii
SZ
Uznawanie religii za podstaw ę
ideologii konserw atyw nej, przy
podkreślaniu, że stanowisko Kościoła
nie jest dostatecznie praw nie
zabezpieczone.
entaryzm
W yznawanie idei m onarchistycznej,
głoszenie, że republikanizm i
konserw atyzm wzajem nie się w y­
kluczają. Staw ianie za wzorzec antyparlam
entam ej Action Française.
3. Baza s;
Zdawanie sobie spraw y z wąskości
bazy społecznej i stąd teoria decydującej
roli elity. Uznawanie za
potencjalnego sojusznika inteligencji.
4. Stosunek do nar
Odraza do m etod nacjonalizmu,
odrzueenie współpracy z narodową
dem okracją.
5. Stosunek do
Pogląd o konieczności podporządkowania
am bicji narodow ych interesom
państw a, za ułożeniem
współżycia z m niejszościam i narodowym
i na zasadzie respektow ania
ich praw i interesów.
o ł e c z n a
Przeświadczenie o konserw atyzm ie
chłopów i możliwości podporządkowania
ich swoim wpływom.
idowej demokracji
Pogląd, że można współpracować
tylko z jedną partią — narodową
dem okracją.
nacjonalizmu
Postulat konieczności zaadaptow a­
nia nacjonalizm u do potrzeb ruchu
konserw atywnego. Zarzuty pod
adresem SPN o „infiltrację żydowską”,
wrogi stosunek do m niejszości
ukraińskiej, nieuznaw anie istnienia
Białorusinów jako narodu.