Szymon Rudnicki Działalność polityczna polskich konserwatystów ...

139
'a rząd Ponikowskiego takiego nie posiada 7. Piłsudski nie wyjaśnił, w jakich
punktach, jego zdaniem, ustępujący gabinet nie stał na wysokości zadania.
Te dzienniki prawicowe, które dotychczas popierały bez zastrzeżeń
Piłsudskiego, teraz określiły jego posunięcie jako „krok hazardow y”, jako
uleganie „nastrojom chwili”, uznając dotychczasowy rząd za najlepszy
z możliwych. Jednocześnie przyznawały, że argum enty Piłsudskiego nie
były pozbawione racji. „K urier Polski” lansował tezę, że różnice między
Piłsudskim a gabinetem dotyczyły raczej m etod niż istoty spraw. „Czas”
przyznając istnienie różnic uw ażał jednak, że nie należało ich ujaw niać na
zewnątrz, a przesilenie jest nie na czasie 8.
Praw ica związana z narodow ą dem okracją uznała krok Piłsudskiego za
WyrSz dążenia do wzm ocnienia władzy osobistej w oparciu o wojsko i partie
lewicowe. Oskarżała Piłsudskiego, że wyw ołał przesilenie w dążeniu do
jedynow ładztw a. Szczególnie często zarzuty te podnosił Stroński, który od
lat konsekw entnie zwalczał Piłsudskiego, ale pow tarzały się one i w innych
pism ach 9.
Do głosów tych dołączył „D ziennik Poznański”. Oskarżając Piłsudskiego
o dążenie do dyktatury, głosił potrzebę silnego rządu, który utworzyć
niogą jednak wyłącznie partie „obozu narodow ego”, ponieważ „one jedynie
m iały tę szlachetną ambicję, że śmiało i jasno, bez frazeologii, nie
oglądając się na popularność u tłumów, stw orzyły pew ien konkretny program
polityczny, dostępny dla całego narodu” 10. W w ypadku „Dziennika
Poznańskiego” była to w yraźna zm iana stanow iska. Po raz pierwszy pojaw
iły się pochwały pod adresem „obozu narodowego”, który traktow ano
jako całość, a siebie uznaw ano za jego część. Stanow iły one nieoficjalną
deklarację grupy polityków zw iązanych z „Dziennikiem Poznańskim ”, że
W nadchodzących w yborach zdecydowali związać się z narodow ą demokracją.
9 czerwca 1922 r. sejm w ypow iedział się większością głosów za utrzym
aniem rządu Ponikowskiego. Obok partii tzw. obozu narodowego za tym
rozwiązaniem w ypow iedział się KPK. Nie było w tym nic dziwnego. Na
kluczowych stanow iskach w rządzie znajdowało się dwóch m inistrów związanych
ściśle z SPN, realizujących jego politykę — M ichalski i Skirm unt.
7 J. Piłsudski, Pisma zbiorowe, t. y , Warszawa 1937, s. 242—243.
8 Groźba przesilenia, „Czas”, 5 VI 1922; Dymisja gabinetu, tamże, 8 VI 1922;
Rząd o dużym autorytecie, tamże, 10 VI 1922; Dymisja gabinetu Ponikowskiego, „Ku-
Wer Polski”', 3 VI 1922; Przesilenie gabinetowe, tamże, 4 VI 1922; Zm., Ciężkie przesilenie,
tamże, 7 VI 1922.
9 Za artykuł: Zrywanie sejmu, „Rzeczpospolita”, 22 VI 1922, Stroński został skazany
za znieważenie Naczelnika Państwa na dwa tygodnie aresztu. W innym procesie
°skarżony o podobny czyn (W matni, tamże, 29 VII) skazany został na grzywnę
100 000 mkp.
10 Karski, Salus Reipublicae, „Dziennik Poznański”, 10 VI 1922; Piłsudski, tam-
15 VI 1922.