Szymon Rudnicki Działalność polityczna polskich konserwatystów ...

84
Gdy zbliżał się upadek gabinetu Paderewskiego, SPK dążyło do utrzym
ania w rządzie Paderew skiego i Bilińskiego, tego pierwszego na stanow
isku m inistra spraw zagranicznych. W chwili upadku rządu K P K bronił
Bilińskiego, a oddział w arszaw ski był za m ocniejszym poparciem P aderew ­
skiego.
Większe różnice w ystąpiły przy ocenie rządu Skulskiego. „Dziennik Powszechny”
pisał, że należy rząd poprzeć, do przyszłej pracy m inistrów odnosić
się z zaufaniem , a program „nie staw ia opinii um iarkow anej przed
koniecznością zastrzeżeń zbyt stanowczych” . „Czas” jeszcze przed utw o­
rzeniem gabinetu, gdy stało się Wiadome, że prem ierem m a być Skulski,
zamieścił artykuł krytycznie oceniający możliwości nowego prem iera:
„A ptekarz i chem ik organizujący adm inistrację!” N ader rzadko zdarzały się
„Czasowi” tak niew ybredne opinie personalne. Niechęć „Czasu” do rządu
w ynikała z uznania grupy Dubanowicza za odkom enderowaną przez narodową
dem okrację do kontroli NZL. Po utw orzeniu gabinetu pisał, że grupa
Teodorowicza i Dubanowicza były przeciw ne większości i nie rokował gabinetow
i długiego żywota 16. Zgodnie ze stanow iskiem „Czasu” K PK nie
poparł gabinetu, zachow ując wobec niego rezerwę. N atom iast oddział w arszawski
SPK był za Skulskim, tym bardziej że m inistrem sprawiedliwości
zastał realista Jan Hebdzyński. N a tle stosunku do rządu doszło w ew nątrz
stronnictw a do tak daleko idących różnic, że warszaw iacy zagrozili w ystąpieniem
z SPK 17.
W lipcu oddział krakow sko-lwow ski SPK podejm ując uchwałę o większości
sejm owej gotów był poprzeć każdy rząd bez narodow ych dem okratów
i socjalistów. Powodem rezerw y K PK i „Czasu” wobec rządu Skulskiego
nie był program . Pomimo zastrzeżeń rów nież byli zdania, że należy
wciągnąć do rządu PSL „Piast”, lecz przew ażyły opinie personalne i ocena
NZL. „Czas” uważał, że narodow a dem okracja, chociaż oficjalnie pozostaje
poza rządem , posiada w nim W. Grabskiego jako m inistra skarbu,
a „także obsadziła swoimi ludźm i (p. Dubanowicz) miejsca przywódców
w Narodowym Zjednoczeniu Ludowym, które tworzy — jak wiadomo —-
izbę niższą narodow ej dem okracji” 18.
Jednak rząd stał się obiektem ataków narodowej demokracja. W ybrała
ona do tego celu m inistra spraw zagranicznych Stanisław a Patka, m ianowanego
n a to stanow isko na życzenie Piłsudskiego. Powodem ataków był
brak zgody n a politykę prow adzoną przez rząd na wschodzie, zgodną z założeniam
i Piłsudskiego. W obronę wzięła P atka prasa konserw atyw na
w szystkich trzech dzielnic, uznając zam iar jego obalenia za w ielki błąd.
16 Nowy gabinet, „Dziennik Powszechny”, 14 XII 1919; Program rządu, tamże,
19 XII 1919; Przed tworzeniem gabinetu, „Czas”, 11 XII 1919; Trzecia próba, tamże,
13, 14 XII 1919.
17 List M. Chylińskiego do Z. Tarnowskiego z 1 1 1920, ADzT 666.
18 Na rozstajnych drogach, „Czas”, 22 III 1920. Podobnie oceniał sytuację „Kurier
Polski” iw artykule Stanowisko Związku Ludowo-Narodowego z 13 XII 1919.