Szymon Rudnicki Działalność polityczna polskich konserwatystów ...

78
m unistycznym m ającym na celu doprowadzenie do głodu w państw ie,
a przez to do anarchii. A rtykuł „Dziennika Powszechnego” z 16 października
poświęcony strajkow i nosił ty tu ł Pierw szy dzień rewolucji. Nawoływano
w -nim do rozpraw y ze strajkującym i. „Litość można zachować dla obałam
uconych, lecz podżegaczy — pisano następnego dnia — w inien spotkać
los, na jaki zasługują swym zam iarem zniszczenia Polski”. Żądano od rządu
czynnego w ystąpienia przeciwko strajkującym . Miano do tego podstaw y
po m owie m inistra spraw w ew nętrznych S. W ojciechowskiego w sejmie,
w której zapowiadał energiczną akcję przeciw ko strajkom rolnym i agitacji
kom unistycznej134. Rząd rzeczywiście w ystąpił przeciwko strajkow i
i strajk został złam any.
Przegrany strajk październikowy — zdaniem W. Stankiewicza — osłabił
siły i wolę walki proletariatu rolnego na dłuższy czas i zam knął pierw ­
szy okres jego wielkich zm agań klasow ych 135. Organizacje ziem iańskie po
tym zwycięstwie kontynuow ały atak n a zdobycze robotników rolnych. P rasa
konserw atyw na podjęła przeciwko ZZRR akcję propagandową, zarzucając,
że w arunki przezeń w ysuw ane przy pertraktacjach o nową umowę
zbiorową prow adzą do wygłodzenia kraju. Szczególnie ostro wystąpiono
przeciw ko postulatow i skrócenia dnia pracy w rolnictw ie do 10,5 godziny,
a nie, jak było przyjęte, od św itu do zachodu sło ń ca136.
Solidarne postępow anie ziem ian doprowadziło do zm niejszenia liczby
strajków . S tra jk w jednym folw arku nie przynosił zresztą rezultatu — ziem
ianie przestrzegali na ogół ustalonych um ową zbiorową z 24 lutego 1920 r.
norm i w spólnej tak ty k i wobec strajkujących. Poza tym robotnicy zostali
w swej walce osam otnieni. Chłopi na wsi z reguły nie popierali fornali.
Ze względu na sytuację w sejm ie ZLN, nie chcąc dopuścić do spychania
stronnictw ludowych „na lewo”, nie mógł się angażować całkowicie
i otw arcie po stronie ziem ian. Dopiero podczas strajk u rolnego, korzystając,
że ludowcy go nie poparli, w ystąpił z propozycją, którą można by
uznać za ofertę pod adresem ziemian. Postulow ano wzm ocnienie związku
zawodowego chrześcijańskich robotników rolnych. Jednocześnie ostrzegano
ziemian, że reform a rolna będzie realizowana. Problem em jest tylko
przez kogo i jak. Była to stale stosow ana przez endecję metoda. Z jednej
strony przedstaw ianie siebie, nie bez racji, jako obrońców interesów ziem
iańskich. Z drugiej groźby, że jedynie ZLN może obronić ziemian, ale
pod w arunkiem poparcia jego polityki. U ziem ian przew ażał jednak na ogół
interes m aterialny i wszelkie próby kom prom isu uważali za zdradę włas-
134 Sejm i rewolucja, „Dziennik Powszechny”, 17 X 1919; Rząd wobec strajku rolnego,
tamże.
135 W. Stankiewicz, Ruch ludowy w Polsce w latach 1918—1923, [w:] Ruch
robotniczy i ludowy w Polsce 1918—1923, Warszawa 1960, s. 432.
136 ZG Związku Ziemian, Groźba głodu (komunikat z rozmów z ZZRR), „Dziennik
Powszechny”, 6 I 1920; S. Zieliński, Rolnictwo i aprowizacja, tamże, 4 I 1920;
J. W y d ż g a, Godziny pracy w rolnictwie, tamże, 21 I 1920.