Szymon Rudnicki Działalność polityczna polskich konserwatystów ...

206
11 stycznia 1925 r. ukazał się pierwszy num er „Wsi Polskiej”, pisma
tygodniowego Chrześcijańskich Rolników, jak brzm iał podtytuł. Redaktorem
został członek zarządu ChNSR, Bohdan Zawisza. W ydawcą „Wsi Polskiej”,
podobnie jak „G azety Pow szechnej” i „Głosu Rolniczego”, była
Spółka W ydawnicza Powszechna.
Zgodnie z zapowiedzią starano się przekonać chłopów, że interesy rolników,
niezależnie od ilości posiadanej przez nich ziemi, są wspólne i dlatego
razem trzeba walczyć w obronie interesów rolnictwa. W tym celu należy
dążyć do zdobycia wpływów politycznych, które by odpowiadały liczebności
rolników w państw ie. Jeżeli w Wielkopolsce widziano głównego
wroga w „Piaście”, to „Wieś Polska” kładła znacznie m ocniejszy nacisk na
zwalczanie „W yzwolenia”. Starano się przy tym w ytw orzyć w rażenie spójni
między chłopami a ziemianami. „W ieś Polska” nie atakow ała narodowej
demokracji, chociaż inne pism a związane z ChNSR zajm owały wobec ZLN,
w tym okresie, stanowisko bardzo krytyczne. W idocznie chciano w ytw o­
rzyć wrażenie, że wrogowie chłopów znajdują się wyłącznie na lewicy.
W byłym zaborze rosyjskim ChNSR zdobywało nadal wpływy, przede
w szystkim w województwie łódzkim i na Kujawach. Sukcesy organizacyjne
spowodowały potrzebę w yłonienia władz ponadwojewódzkich. 18 maja
1925 r. zebrała się w W arszawie Rada Dzielnicowa, która w ybrała K om itet
i Zarząd Dzielnicowy. Prezesem K om itetu został T. Szułdrzyński, wiceprezesem
Zygm unt Leszczyński, sekretarzem generalnym Bohdan Zawisza,
skarbnikiem generalnym W acław Szujski. Członkami: poseł W ojciech Ozim
ina, Andrzej G arbiński i Stefan W ielowieyski z W arszawy, Antoni Radziwiłł
i W itold Święcicki z kresów wschodnich, Gustaw Swida z Lubelskiego.
Szczęsny Szamowski i Adam W ojciechowski z Łódzkiego, J a s iń s k i
z W arszawskiego i Tomasz Szczepański z Kieleckiego 62. Zwraca uwagę, że
do K om itetu Dzielnicowego weszli dwaj działacze z zaboru pruskiego —
T. Szułdrzyński i W. Ozimina. Możliwe, że byli oni odpowiedzialni we władzach
stronnictw a za pracę na terenie zaborU rosyjskiego. Na 14 członków'
K om itetu znalazło się w nim najw yżej 5 chłopów, zaliczając do nich wszystkie
osoby, o których autor nic nie wie. Jednym z nich był Ozimina, kilkudziesięciomorgowy
chłop z Pomorza. Znalazło się w Kom itecie kilku w y'
bitnych b. realistów , m. in. Leszczyński i W ielowieyski. Starano się zachować
reprezentację geograficzną. Zw raca uwagę udział w Kom itecie aZ
dwóch przedstaw icieli kresów wschodnich.
Znalezienie się ich na tej liście nie było przypadkow e lub jedynie w celu
zadem onstrowania, że i tam są zwolennicy ChNSR. „Dzień Polski” jni
szerzyło zasady praworządności, ładu i które by zwalczało demagogię. Cała organizacj1'
ChNSR polega na uruchomieniu takiego pisma ,które by przemawiało do szerokie*1
mas żywym słowem”. Przy okazji proszono o wpłaty na ten cel. List A. Morstina c‘°
A. Dobieckiego z 5 XI 1924, AAN, 91/II/1, k. 2o.
sz Wybory paczelnych władz Stronnictwa Rolniczego w b. dzielnicy rosyjskiej’
„Wieś Polska”, 31 V 1925.