Szymon Rudnicki Działalność polityczna polskich konserwatystów ...

216
rząd”. W tedy, po ew entualnej satysfakcji, członkowie SPN m ogliby wrócić
do niego. W swym liście do Tarnowskiego mówił o jakichś nieznanych
oświadczeniach „przyjaznych dla nowo form ującego się Stronnictw a Zachowawczego”
. Z tym większym oburzeniem uznał, że „oni nas mimo to
w swym biuletynie zbeszcześcili — satysfakcji odmówili, więc nie pozostaje
nic, jak tylko pokazać im odw rotną stronę m edalu”. Po tym liście
H upki Z. Tarnow ski napisał list do Dworskiego. Odpowiadając na ten list
Dworski w yraził słowa ubolewania, że SZ w biuletynach użyło niewłaściwego
tonu, i obiecał, że „dołożą wszelkich starań, by ton ten w artykułach
poza obiektyw ną krytyką nie pow tarzał się, na co ze strony »Czasu« naw
zajem liczą” 87. Po tym incydencie „Czas” nigdy nie wspom inał już naw et
o istnieniu SZ. N atom iast „B iuletyn” już bez w ym ieniania nazwisk nadal
prowadził sw oją krytykę SPN.
N aw iązane zostały wówczas rozmowy, których przebiegu nie znamy.
Jako pośrednik między A. Dworskim a Z. Tarnowskim w ystępow ał Z. Zamoyski.
W ydaje się, że stańczycy w momencie rozpoczęcia rokow ań nastaw
ieni byli optym istycznie co do możliwości naw iązania współpracy. Tym
bardziej że oceniali w stąpienie części b. członków swego stronnictw a w Galicji
W schodniej do SZ jako wzm ocnienie żywiołów sobie przychylnych
w łonie tego ostatniego. A. Konopka w liście do M. Bobrzyńskiego pisał:
„U neokonserw atystów objaw ia się ciągle duch pojednaw czy względem
nas, a ew entualnej fuzji przeszkadzają tylko względy osobiste po obu stronach”
88. Nie wiadomo, czy te względy przeważyły, ale stały się form alnym
powodem przerw ania rozmów. O statnie spotkanie miało m iejsce 5 kwietnia
1924 r., kiedy to Dworski oświadczył Tarnow skiem u, że „wszelkie naw
et najbliższe zbliżenie z Praw icą Narodową i »Czasem« byłoby dla nas
szkodliwe, rozbiłoby stronnictw o, ze względu na osoby pp. Estreichera,
H upki i Jaw orskiego, tego ostatniego najm niej — żę więc tylko poufne
rozm owy m iędzy nam i dwom a są możliwe i wskazane oraz niew ystępow a­
nie przeciwko sobie wrogo i lekceważąco w prasie”. Jak przew idyw ał T arnowski,
rozm owy nie przyniosły re z u lta tu 90.
Znalazły one natom iast odbicie w prasie. Dobrze poinform ow ana o sytuacji
w SZ była „G azeta W arszaw ska”. Za nią dopiero inform ację o odrzuceniu
przez SZ prób zbliżenia ze strony SPN przedrukow ał „B iuletyn”
SZ. „Gazeta W arszawska” pisała, że „wobec pogłosek o rzekomo zam ierzonych
próbach zbliżenia m iędzy Stronnictw em Zachowaczym a krakow skim
Stronnictw em Praw icy Narodowej dow iadujem y się, że pogłoski te nie
odpow iadają prawdzie, a zabiegi tego rodzaju spotkały się ze strony Stronnictw
a Zachowawczego za każdym razem z kategoryczną odmową” 90.
87 List J. Hupki do Z. Tarnowskiego z 18 III 1924, ADzT 697; List A. Dworskiego
do Z. Tarnowskiego, tamże.
88 List z 6 III 1924, BJ, 8100 III, k. 231.
89 Notatka pisana ręką Z. Tarnowskiego, ADzT 697.
90 Z obozu zachowawczego, „Gazeta Warszawska”, 22 VI 1924; Przedruk: „Biuletyn”
SZ, V—VI 1924.