Szymon Rudnicki Działalność polityczna polskich konserwatystów ...

249
w w ypadkach napaści na redaktorów pism przeciw nych Piłsudskiem u Stanisław
a Strońskiego i redaktora „Dziennika W ileńskiego” Jan a Obsta.
D em onstracją na cześć Piłsudskiego stała się w izyta u niego 15 listopada
1925 r. około 1000 oficerów i przem ówienie gen. O rlicz-D reszera, który
zapew nił go, że „niesiem y ci prócz wdzięcznych serc i pewne, w zwycięstw
ach zapraw ione szable” 93. Na to w ystąpienie zareagował m inister
spraw wojskowych W. Sikorski, zawieszając w czynnościach lub przenosząc
służbowo uczestników dem onstracji. Poczynania Sikorskiego spotkały
się z uznaniem niechętnej Piłsudskiem u praw icy. Zaczęła ona w rozgryw ­
kach z Piłsudskim w ysuw ać Sikorskiego jako przeciwwagę.
P rzy form ow aniu rządu Skrzyńskiego Piłsudski i ludzie z nim związani
użyli całego wpływu, by nie dopuścić do ponownego powołania na stanowisko
m inistra spraw w ojskowych Sikorskiego. Piłsudski złożył w tym
celu w izytę u prezydenta W ojciechowskiego. M iedziński uprzedzał Rataja,
że jeżeli Sikorski zostanie powołany, to „pułki w ierne Piłsudskiem u ruszą
się — początek w ojny domowej! Już w nocy jeden pułk chciał iść do Sulejów
ka — on, M iedziński zapobiegł” 94.
W ypadki te zbulw ersow ały prasę w rogą Piłsudskiem u. Stroński jako
pierw sze zadanie nowego rządu w ysuw ał „usunięcie now ych prób zam ętu
w w ojsku i w życiu politycznym państw a”. Przeciwko naciskowi Piłsudskiego
w spraw ie Sikorskiego protestow ał „Dzień Polski”. O w ystąpieniu
Piłsudskiego w Belwederze pisał: „By się jąć takiego kroku, by do panującej
i tak naprężonej atm osfery dorzucać jeszcze więcej m om entów jątrzących,
gdy się do tego nie m a zgoła żadnego tytułu, trzeba być napraw dę
niezbyt ... zrównoważonym ”. Dubanowicz w yrażał obawę, że rząd Skrzyńskiego
nie jest zdolny do opanowania sy tu a c ji95.
Podobnie reagow ała prasa poznańska. „Gazeta Pow szechna” pisząc
o „niepoczytalnej jednostce zupełnie bezkarnie wzniecającej zam ęt” konstatow
ała, że „najsm utniejsze jest to, że taki aw anturnik jest w stanie
sterroryzow ać tych, którzy nie powinni pozwolić się terroryzow ać, i zmusić
ich do uległości”. „Dziennik Poznański” zarzucał brak odwagi przeciw staw
ienia się niekonstytucyjnej ingerencji Piłsudskiego. Proponował na prem
iera W. Stesłowicza, na m inistra skarbu Michalskiego, chętnie widziałby
pozostanie na swym stanow isku Sikorskiego. Kilka dni później powtórzył
zarzut braku cywilnej odwagi klubów parlam entarnych wobec „w ybryków
statysty z Sulejów ka”. Zw racał uwagę, że cała akcja Piłsudskiego jest
„przygotow ana i rozbudow ana m etodycznie”, oraz uprzedzał, że W ielkopolska
w ystąpi przeciwko wszelkim próbom zamieszek w ew nętrznych
„przeciwko zamętom anarchii i dyktatom generalskim ”. Kończył się arty­
“ J. Piłsudski, Pisma zbiorowe, t. VIII, s. 248.
94 M. Rataj, Pamiętniki, 16 XI 1925, Warszawa 1965, s. 316.
35 S. Stroński, Zamęt i praca, „Warszawianka”, 22 XI 1925; Przesilenie,
„Dzień Polski”, 16 XI 1925; Minister Skrzyński a kluby sejmowe, tamże, 18 XI 1925.