Szymon Rudnicki DziaÅalnoÅÄ polityczna polskich konserwatystÃ³w ...

More documents

Recommendations

Info

i 158 a razem z grupam i mniejszościowymi, które do niego nie przystąpiły, ponad 50%. Oceniając w ybory w W ilnie, S. M ackiewicz klęskę swojej grupy tłum aczył w adam i ordynacji wyborczej, ponieważ „przy ciemnocie, analfabetyzm ie i niekulturalności naszych m as ludow ych nic rozum nego dać nie m ogą”. Lud poparł ChZJN, poniew aż „za nam ow ą swoich księży głosował na listę, którą uważał za najbardziej polską i katolicką”. Przyczynę ogólnej klęski konserw atystów widział w ich rozbiciu oraz rozproszeniu środków finansow ych 73. Unia N arodow o-Państw ow a zdobyła zaledwie 38 000 głosów, z tego 14 617 głosów w Małopolsce. W Małopolsce głosy były rozproszone. N ajwięcej padło na nią w woj. krakow skim — 6429 głosów (w K rakow ie 2287). W W arszawie padły na jej listy 16 804 głosy, a w m iastach ogółem 27 400. W ynika z tego, że głosowała na listy część inteligencji m iejskiej Królestwa, natom iast w pływ y własne SPN okazały się żadne. Niestety, w czasie wyborów w K rakow ie trw ał strajk drukarzy i nie m am y oceny wyborów przez „Czas” . W nieoficjalnych wypowiedziach, tchnąc^ch rozczarowaniem, najw iększą w inę za klęskę w K rakow ie przypisano wyborcom żydowskim, którzy nie głosowali na listę Unii. Bardziej w szechstronnie oceniał w ybory J. Hupka, który pisał, że przed w yboram i liczono: 1. na głosy konserw atyw nych chłopów, 2. że katolicka ludność m iast i m iasteczek będzie głosowała na poważnych kandydatów , 3. na poparcie ortodoksyjnych Żydów, 4. na w ysiłek m aterialny ziemian, w strzym anie się od czynnej agitacji księży, zdobycie niektórych nauczycieli wiejskich, 5. na popularność centrum wśród inteligencji m iejskiej. Rachuby te okazały się z łu d n e 74. Podobnie jak w w ypadku list UNP i ZPK, również dla NZL w ybory skończyły się klęską, a tym samym i dla SRPN. Ogółem zdobyło ono 25 956 głosów. Żaden z konserw atystów nie w szedł z tej listy. W yrazem klęski było zdobycie w W arszawie zaledwie 6476 głosów, a w Łodzi, skąd pochodził Skulski, 3287. Na klęskę C entrum złożyły się różne przyczyny. W raz z Dubanowiczem odeszła grupa w yrobionych politycznie działaczy. Hasła C entrum były w Polsce mało popularne. W b. zaborze rosyjskim ChZJN toczył w alkę przeciwko liście C entrum jako ugrupow aniu mogącem u odebrać najw ięcej głosów. Praw dopodobnie odegrało również rolę to, że różnice m iędzy NZL i Zjednoczeniem M ieszczańskim a ChZJN były dla wyborców trudno dostrzegalne. W ybory były świadectwem polaryzacji społeczeństwa. Zyskały lewica i praw ica, centrum wyszło z wyborów znacznie osłabione. Zniknęły z sejm u Klub Pracy K onstytucyjnej, Narodowe Zjednoczenie Ludowe i Zjednoczenie M ieszczańskie, kluby, które rozporządzały przed w yboram i 82 73 Cat, Lux et tenebris, „Słowo”, 7 XI 1922; Cat, Jedność obozu konserwatyu)' nego, tamże, 21 IX 1922. 74 Listy M. Chylińskiego do Z. Tarnowskiego z 14 XI 1922 i Z. Tarnowskiego do A. Jędrzejowicza z 16 XI 1922, ADzT 676, 678; J. Hupka, Powody i następstwa klęski wyborczej grup centrowych, „Czas”, 1 I 1923.
^mandatami (19%). Dlatego Rzepeccy analizując w yniki mogli napisać, że były one „zmiażdżeniem na zawsze m ałych ugrupow ań partyjnych” 7S. Wybory te zm ieniły układ sił w sejm ie i poza nim. Analizując skład nowego sejm u i klęskę ugrupowań, które opierały się w znacznej m ierze na inteligencji, S. M ackiewicz określił dosadnie: „Zołzikiewicz panem Polski”. Przew idyw ał sojusz ChZJN i PSL „Piast”. W tej sytuacji widział następujące zadania stojące przed konserw atystam i: „Z dzisiejszego m arazm u politycznego wyzwólić Polskę może jedynie silne i poważne stronnictw o zachowawcze, które by um iało się przeciwstawić odważnie zarówno nacjonalistycznem u samobójstwu, jak i samobójczej destrukcji społecznej” 76. Postulat konieczności zjednoczenia się konserw atystów w ysuw any był po raz kolejny. Tym razem w momencie ciężkiej klęski wyborczej grup konserw atyw nych, będących w opozycji do narodow ej demokracji, i sukcesu grup z nią w spółpracujących. Zmieniło to dotychczasowy układ sił w obozie konserw atyw nym , co uwidoczniło się wkrótce. 1591 75 T. d K. Rzepeccy, Sejm i Senat 1922—1927, Poznań 1923, s. 486. 76 Cat, Zolzikiewicz panem Polski, „Słowo”, 9 XI 1922; tenże, Koszmar, tamże, 10 XI 1922.
Page 1:
Działalność polityczna polskich
Page 4 and 5:
i Okładkę projektow ał -
Page 6 and 7:
6 cyjnej 2. Problem ten według aut
Page 8 and 9:
8 Te prądy walczące w łonie part
Page 10 and 11:
10 konkretnych instytucji istnieją
Page 12 and 13:
12 Od początku konserw atyzm był
Page 14 and 15:
14 mowanej przez nich pozycji. Na d
Page 16 and 17:
16 Obok nacisku gospodarczego ziem
Page 18 and 19:
13 nie była w stanie odmówić. W
Page 20 and 21:
20 i czyn. Z jednej strony przekona
Page 22 and 23:
22 ców. „Czas” pisał wówczas
Page 24 and 25:
24 Kiedy w 1913 r. wydawało się,
Page 26 and 27:
i 26 W ojna przerw ała tę polem i
Page 28 and 29:
28 burzenie ustalonych stosunków i
Page 30 and 31:
30 Ostatecznie Lidze Narodowej uda
Page 32 and 33:
i 32 N atom iast w ystąpiło z nie
Page 34 and 35:
34 form alnie w ystąpił ze SDN. U
Page 36 and 37:
I 36 skiego. Przechodząc na pozycj
Page 38 and 39:
38 i aktyw istycznych z K rólestw
Page 40 and 41:
Rozdział II Próby przystosowania
Page 42 and 43:
42 tuację, w jakiej znaleźli się
Page 44 and 45:
44 Na, pierwszym w alnym zgrom adze
Page 46 and 47:
46 tym bardziej pilne, że od poło
Page 48 and 49:
48 w płacałyby do 20% dochodów.
Page 50 and 51:
50 się Stronnictw o Pracy Narodowe
Page 52 and 53:
52 w atystów Królestwa. Odczuwał
Page 54 and 55:
54 wody, które skłoniły go do no
Page 56 and 57:
56 m as robotniczych w obronie rzą
Page 58 and 59:
58 rzystać te nastroje w celu podp
Page 60 and 61:
60 m entu austriackiego. Podobnie n
Page 62 and 63:
62 mojżeszowego. Był to jedyny ob
Page 64 and 65:
64 dynie stosunkiem do niej konserw
Page 66 and 67:
66 lacji. W iązał się z tym prob
Page 68 and 69:
k 68 czyków i realistów o krótko
Page 70 and 71:
70 Kom isja obradow ała w W arszaw
Page 72 and 73:
72 Na postaw ę posłów K PK i Cze
Page 74 and 75:
74 Pod w pływ em rozgoryczenia zda
Page 76 and 77:
76 finansow ania reform y. Jerzy M
Page 78 and 79:
78 m unistycznym m ającym na celu
Page 80 and 81:
Rozdział III 0 granice i konstytuc
Page 82 and 83:
82 siedzeniu lwowskiej grupy Ligi N
Page 84 and 85:
84 Gdy zbliżał się upadek gabine
Page 86 and 87:
i 86 v uznały W itosa za najlepsze
Page 88 and 89:
68 Poglądy narodowej dem okracji u
Page 90 and 91:
90 ło — obejm ując nią równie
Page 92 and 93:
92 „Dziennik Poznański” w odr
Page 94 and 95:
94 tom iast w kilkunastoosobow ym s
Page 96 and 97:
96 w możliwość przeprow adzenia
Page 98 and 99:
i 98 i związanie się z PZL utrudn
Page 100 and 101:
100 cfcwami, „(będąc czerw oną
Page 102 and 103:
102 W lipcu 1920 r. doszło do spi
Page 104 and 105:
104 warszaw ski uważa za najw ięk
Page 106 and 107:
106 prow adzenia do zbliżenia, w y
Page 108 and 109: 108 I. Rosnera — związanego od p
Page 110 and 111: 110 taktycznych nie przyłączy si
Page 112 and 113: 1 1 2 go. Nie miało tych problemó
Page 114 and 115: 114 rego im ieniu Dubanowicz zażą
Page 116 and 117: 116 zaatakowano Piłsudskiego. Za z
Page 118 and 119: 118 Listy Dubanowicza o sukcesach N
Page 120 and 121: 120 nieustępliwość przed demagog
Page 122 and 123: 122 spłaty w zdeprecjonow anym pie
Page 124 and 125: 124 sady reform y rolnej. PSL „Pi
Page 126 and 127: 126 gospodarkę. Poza tym rolnictw
Page 128 and 129: 128 K om isja Porozum iewawcza, a w
Page 130 and 131: 130 Form alnie nie negując potrzeb
Page 132 and 133: 132 na zebraniu powiedziane, po wyg
Page 134 and 135: 134 jak ¡pisze W. Meysztowicz —
Page 136 and 137: 136 działającej w Poznański[e]m
Page 138 and 139: 138 Bardzo prawdopodobne, że wyw o
Page 140 and 141: 140 K PK włożył znaczny w ysiłe
Page 142 and 143: 142 obecni Abraham ow icz i Kolisze
Page 144 and 145: j 144 t kało z coraz większego za
Page 146 and 147: 146 Rzeczywiście w tym czasie K PK
Page 148 and 149: 148 20 m in m k dla każdego z nich
Page 150 and 151: 150 wicz, Stefan Laurysewicz, Tadeu
Page 152 and 153: 152 PZK zam ierzali początkowo iś
Page 154 and 155: 154 najw ięcej sił w jednym bloku
Page 156 and 157: 156 w em żydowskim. Stanowisko kon
Page 160 and 161: Rozdział VI Pakt lanckoroński. Ek
Page 162 and 163: j 162 nie ChZJN pozostał przy Zamo
Page 164 and 165: 164 no ustąpienia W ojciechowskieg
Page 166 and 167: 166 T. Szułdrzyński i A. Żółto
Page 168 and 169: 168 społeczeństwa” 28. Nie był
Page 170 and 171: 170 losy rządu, rozwój sytuacji w
Page 172 and 173: 172 W śród części ziem iaństw
Page 174 and 175: 174 ppwiedzenia swojej opinii stał
Page 176 and 177: J 176 Trudności, jakie stworzyło
Page 178 and 179: 178 guły występowali bez podawani
Page 180 and 181: 180 ski, A leksander Rosset, Leopol
Page 182 and 183: 182 obszernego m em oriału, „opr
Page 184 and 185: 184 wiele innych zalet, które korz
Page 186 and 187: 186 pożyczki zagranicznej, naw et
Page 188 and 189: 188 z wnioskiem o uchw alenie podat
Page 190 and 191: 190 tych zm ianach ZLN rozpoczął
Page 192 and 193: 192 Radzieckim. W stosunku do Litw
Page 194 and 195: 194 warków i m ajątków pow iatu
Page 196 and 197: 196 Zadanie powyższe staw iały so
Page 198 and 199: 198 zować natychm iast, gdy sytuac
Page 200 and 201: 200 produkcję i osłabi odpornoś
Page 202 and 203: 202 podkreślało zawsze udział ch
Page 204 and 205: 204 Działacze ChNSR tłum aczyli s
Page 206 and 207: 206 11 stycznia 1925 r. ukazał si
Page 208 and 209:
208 W św ietle powyższych założ
Page 210 and 211:
210 z jego przyjaciółm i politycz
Page 212 and 213:
212 nadal dom inował charakter nad
Page 214 and 215:
214 Na tym spraw a ucichła i z nie
Page 216 and 217:
216 rząd”. W tedy, po ew entualn
Page 218 and 219:
J 218 projekt ordynacji wyborczej z
Page 220 and 221:
A 220 lam entu na prawo. Większoś
Page 222 and 223:
222 elem entów faszyzm u „Czas
Page 224 and 225:
224 kierunku nie uczynili. Przypom
Page 226 and 227:
226 mieścił „Dziennik Poznańsk
Page 228 and 229:
228 N ajważniejsze jednak tym raze
Page 230 and 231:
230 wzburzonym i uczestnikam i obra
Page 232 and 233:
232 zdaniem Potockiego, muszą sta
Page 234 and 235:
234 wniosków i nie m iała żadneg
Page 236 and 237:
236 Dworski nie podpisyw ał Zasad,
Page 238 and 239:
238 W chłonięcie Stronnictw a Zac
Page 240 and 241:
240 się w Polsce całej naw et jed
Page 242 and 243:
242 szawska”. Na zjeżdzie tym w
Page 244 and 245:
244 trudno powiedzieć. Zarówno Ma
Page 246 and 247:
A 246 żadne nie poczuwało się do
Page 248 and 249:
248 ków w kierunku napraw y sytuac
Page 250 and 251:
250 kuł znam iennym zdaniem : „N
Page 252 and 253:
252 wiedział, skąd wziąć pieni
Page 254 and 255:
254 alarm widząc dym, widziano wod
Page 256 and 257:
256 dową i wzm ocnieniem rządu”
Page 258 and 259:
258 redaktor „Dziennika Poznańsk
Page 260 and 261:
Zakończenie Ziem iaństwo każdego
Page 262 and 263:
262 w 1905 r., w narodowej demokrac
Page 264 and 265:
i 264 łania narodowej demokracji,
Page 266 and 267:
Wykaz stosowanych skrótów partii,
Page 268 and 269:
Bibliografia I. Źródła archiwaln
Page 270 and 271:
270 Dokumenty i materiały do stosu
Page 272 and 273:
272 „Ziemianin”, 1917—'1920.
Page 274 and 275:
274 Dziesięciolecie Towarzystwa Ek
Page 276 and 277:
276 asilewskiB., Litwa i Białoruś
Page 278 and 279:
278 Czernin Ottokar 37 Czetwertyńs
Page 280 and 281:
280 Koźmian Stanisław 19, 270 Kra
Page 282 and 283:
282 Rabski Władysław 203, 225 Rad
Page 284 and 285:
Zawisza Bohdan 154, 199, 204—206,
show all

Szymon Rudnicki DziaÅalnoÅÄ polityczna polskich konserwatystÃ³w ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

Szymon Rudnicki DziaÅalnoÅÄ polityczna polskich konserwatystÃ³w ...