Szymon Rudnicki Działalność polityczna polskich konserwatystów ...

walki w sejm ie i poza sejm em i w inien dążyć do bezinteresownego komprom
isu”.
Tymczasem trw ały narady nad rozw iązaniem kryzysu. „Obóz narodow
y” czynił wszystko, by osiągnąć większość w sejmie. KPK również parł
w kierunku stw orzenia większości i gotów był odmówić Śliw ińskiem u poparcia,
pod w arunkiem , że będzie równocześnie w ytw orzona większość.
ZLN dla przyciągnięcia K PK gotów był zaakceptować kandydata na prem
iera wysuniętego wspólnie przez NZL, Zjednoczenie Mieszczańskie
i KPK. K andydatów było kilku. Podobno KPK w ysuw ał Jana K ucharzew -
skiego, duże szanse m iał Stesłowicz, który jednak odmówił swej zgody 13.
Ostatecznie Śliw iński nie uzyskał w otum zaufania. Świadczyło to, że
doszło do porozum ienia praw icy z partiam i centrum , z w yjątkiem stronnictw
ludowych. Był to niew ątpliw y sukces ZLN, który już od daw na dążył
do władzy. Tym razem cel w ydaw ał się bliski.
Na posiedzeniu Kom isji Głównej stronnictw a, które obaliły Śliw ińskiego,
w ysunęły jako swego kandydata na prem iera W ojciecha Korfantego.
Ten, ponieważ m iał zapewnioną większość, nie czekając na nom inację P iłsudskiego
przystąpił do form ow ania rządu. Piłsudski, powiadomiony
o tym , w liście do m arszałka sejm u z 14 lipca 1922 r., stwierdził, że „nie
chcąc w niczym przeszkadzać p: K orfantem u w jego pracy nad utw orzeniem
rządu, oświadczam, że będę jednak muszony w najbliższym czasie
Urząd swój złożyć” 14. Oznaczało to odmowę podpisania nom inacji.
W całym k raju rozpoczęły się m anifestacje i kontrm anifestacje. Przeciwko
K orfantem u w ystąpiła cała lewica i ludowcy, uznając wysunięcie
jego kandydatury za prowokację. Skupiona wokół ZLN praw ica rzuciła
Wszystkie siły do walki o Korfantego. W ystępowała pod hasłem obrony
Praworządności i parlam entaryzm u przed zakusam i Piłsudskiego. W ostatniej
dekadzie lipca akcja ta ogarnęła cały kraj. Organizowano wiece, prowadzono
akcję składania deklaracji przez organizacje społeczne i cechy,
Wysyłania telegram ów itp. Na wiecu w W arszawie Stroński powiedział
° Piłsudskim : „Niech podpisze lub ustąpi” Przem ów ienie to wygłosił
Stroński w przeddzień zgłoszenia w sejm ie nagłego wniosky przez ZLN,
^C hK R (Chadecja) i NChSL o w otum nieufności dla Naczelnika Państw a.
Obiecały go poprzeć NZL, Zjednoczenie M ieszczańskie i K lub Katolicko-
'Ludow y. Z możliwością w ysunięcia takiego wniosku liczyły się one od
chwili odmowy przez Piłsudskiego podpisania nom inacji Korfantego.
Do głosowania nad wnioskiem doszło 26 lipca. Za wnioskiem padło 188
głosów, przeciwko 206, w tym większości posłów KPK. Na sali nie byli
141
13 Klub Pracy Konstytucyjnej, „Dziennik Poznański”, 6 VII 1922; Jednomyślne
s*Q-nowisko klubów narodowych, tamże, 7 VII 1922; Kandydatura Steslowicza, tamże.
14 J. P i ł s u d s k i, Pisma zbiorowe, t. V, s. 258.
15 S. Stroński, Niech podpisze. Wołanie kraju o prawo, „Rzeczpospolita”, 24 VII
l922; M. Orzech o w s k i, Wojciech Korfanty. Biografia polityczna, Wrocław 1975,
S- 239—244.