Szymon Rudnicki Działalność polityczna polskich konserwatystów ...

90
ło — obejm ując nią również większość robotników i chłopów) uwierzyła
szczerze, że spraw a ziem kresow ych jest spraw ą polską” 36.
Wiele m iejsca spraw om kresow ym poświęcała prasa konserw atyw na.
Na jej łam ach publikow ali często swoje artykuły działacze związani z kresami,
tacy jak Edw ard Paszkowski w „Czasie” i „Dzienniku Powszechnym ”,
M ichał Obiezierski w „Dzienniku Pow szechnym ”, Stanisław Mackiewicz
i Stefan H ulanicki w „Dzienniku Poznańskim ” oraz w ielu innych.
„Czas” przez cały okres w alki o kresy popierał politykę Piłsudskiego.
Od odezwy wileńskiej uzna odrębność ziem litew skich i białoruskich, ale
jedynie w zw iązku z Polską będzie widział dla nich szanse rozwoju. N ajkorzystniejsze
rozw iązanie dla obu stron widział w powrocie do federacji
jagiellońskiej. Podobnie uznawał za korzystne, z punktu widzenia polskiego,
utw orzenie samodzielnego państw a ukraińskiego z granicą na Zbruczu
37.
Jednocześnie „Czas” uważał, że ziemie te pow inny być zajęte przez
wojsko polskie. Atakował socjalistów za propagandę w kierunku zakończenia
wojny. Był przeciw ny zaw arciu pokoju z Rosją Radziecką. Jego zdaniem,
tylko stworzenie między Rosją a Polską państw związanych federacją
z Polską może zabezpieczyć ją od wschodu. G ranica Rosji w inna być
odsunięta co najm niej do granic 1772 r. Stąd w ynikała też krytyka polityki
narodow ej dem okracji dążącej do granicy wzdłuż tzw. linii Dmowskiego 38.
Swoje stanowisko w spraw ie pokoju z Rosją Radziecką i granicy wschodniej
zakom unikowała Piłsudskiem u specjalna delegacja Stronnictw a P rawicy
Narodowej (w lutym 1920 r. przyjęło tę nazwę Stronnictw o Pracy
K onstytucyjnej) przedstaw iając m u rezolucje Rady N aczelnej39.
Stąd też radość „Czasu” z powodu kam panii kijow skiej. Postulow ał
zajęcie Odessy i Chersonia. Swoje plany aneksjonistyczne ubrał w barw y
m isji na wschodzie. „Krocząc na brzegi Morza Czarnego, czynimy to nie
tylko dla zabezpieczenia naszych w schodnio-południow ych granic, ale
w interesie Europy, a szczególnie w interesie koalicji” 40.
W okresie odw rotu „Czas” mobilizował opinię publiczną do wstępowania
do arm ii i obrony kraju. Bronił też konsekw entnie Piłsudskiego przed
atakam i prasy endeckiej. Rada Naczelna SPN, poza w yrażeniem przekonania,
że „cały kraj skupi się w tej chw ili z ufnością przy osobie naczelnika
państw a i naczelnego wodza”, podjęła kroki nieoficjalne, by przeciwdziałać
propagandzie antypiłsudczykow skiej. Zarząd wydelegował kilka osób
36 S. Z a b i e 11 o, Pamiętnik, zbiory pryw., cz. II, s. 109.
37 Dawne W. Ks. Litewskie, „Czas”, 1 V 1919; Litwa i Korona, tamże, 24 IV 1919;
Co dalej, tamże, 23 VIII 1919; Polska a Litwa, tamże, 20 IX 1919.
38 Socjaliści a Piłsudski, „Czas”, 1 X 1919; Dokąd idziemy na froncie wschodnim,
tamże, 2 X 1919; Propozycje pokojowe bolszewików, tamże, 2 I 1920; Front i program
polityczny, tamże, 12 I 1920; Pokój za cenę sprawiedliwości, tamże, 5 II 1920; Zwycięstwo
polskie, tamże, 12 II 1920; Nasze porozumienie z przyszłą Rosją, tamże, 2 IV 1920
39 Z prawicy narodowej, „Dziennik Powszechny”, 29 III 1920.
40 Po zajęciu Kijowa, „Czas”, 13 V 1920.