Szymon Rudnicki Działalność polityczna polskich konserwatystów ...

i
86
v
uznały W itosa za najlepszego kandydata na p re m ie ra 23. W ystąpienia te
były jednak stonow ane ze względu na rolę m ediatora między lewicą a prawicą,
jakiej podjął się KPK. M. in. Baworowski, Fedorowicz i Stesłowicz
udali się do Piłsudskiego, by wysondować jego opinię na tem at mającego
powstać rządu. W sejm owym oświadczeniu program ow ym po utw orzeniu
rządu W itosa J. K. Fedorowicz m ówił o roli klubu w m inionych dniach:
„W ysoka Izbo! Klub Pracy K onstytucyjnej starał się od pierwszej chwili,
w której w ybuchło przesilenie rządowe, łagodzić przeciwieństwo, aby ułatwić,
o ile jego liczbowo skrom ne siły ku tem u służyć mogły, skupienie
ogólne w imię idei .państwa” 2i.
Rząd Jedności Narodowej poparły zarówno ZLN, jak i PPS. Z ram ienia
K PK wszedł do niego Stesłowicz jako m inister poczt i telegrafów . Jednak
konserw atyści krakow scy i poznańscy staw iali przede w szystkim na
au to ry tet Piłsudskiego. „Dziennik Poznański”, kom entując fakt powołania
ROP, po peanach na jego cześć, przestrzegał: „A jeśli jasne stalow e spojrzenia
spod krzaczastych brw i nam iętnym waśniom partyjnym nie położą
kresu w chw ili niebezpieczeństwa, naród odwróci się od swych przyw ódców
z pogardą, a pójdzie za swym jedynym W odzem w szarym żołnierskim
ubraniu” 25.
Zbliżał się punkt kulm inacyjny w alki o granice. W kw estii granic możemy
w yodrębnić dw a zakresy zagadnień: 1. granica zachodnia polsko-niemiecka,
gdzie Polska walczyła o włączenie do swego obszaru ziem etnograficznie
polskich, oraz spraw a Śląska Cieszyńskiego; 2. granica wschodnia,
gdzie realizowana była próba aneksji terytoriów niepolskich.
Spraw a granic zachodnich wśród polityków polskich w zasadzie nie
w yw oływ ała rozdżwięków mimo różnego stopnia zaangażowania się poszczególnych
stronnictw . Zarówno K om itet Narodowy Polski, jak i Piłsudski
stali na stanow isku, że spraw a leży wyłącznie w kom petencji E ntenty28.
N aw et prasa endecka, mimo podkreślania przez Dmowskiego ważności
ziem zachodnich dla Polski, poświęcała im stosunkowo mało miejsca. Wynikało
to z tezy o dyplomatycznej drodze ich odzyskania. Stanowisko podobne
'zajmowała większość prasy praw icow ej, z w yjątkiem wielkopolskiej.
„Dziennik Poznański” był jedynym pism em konserw atyw nym , które
stało na stanow isku, że głównym wrogiem są Niemcy, a Wschód należy
23 Idea rządu koalicyjnego, „Czas”, 4 VII 1920; W. W., Chłop realistyczny, „Dziennik
Powszechny”, 20 V 1920.
24 Próby nowego przesilenia, „Czas”, 3 VII 1920; Komunikat KPK, „Dziennik
Poznański”, 4 VII 1920; Klub Pracy Konstytucyjnej, tamże, 6 VII 1920; SSSU, 24 VII
1920, pos. 166, ł. 17.
25 Obrona państwa, „Dziennik Poznański”, 4 VII 1920.
26 K. Dłuski, Wspomnienia z Paryża, Warszawa 1920, s. 32. „W tej chwili —
mówił Piłsudski — Polska jest właściwie bez granic i wszystko, co możemy w tej
mierze zdobyć na zachodzie, zależy od Ententy, o ile zechce ona mniej lub więcej
ścisnąć Niemcy”, W. Baranowski, Rozmowy z Piłsudskim, Warszawa 1938, s. 124.