Szymon Rudnicki Działalność polityczna polskich konserwatystów ...

Na pierw szym zebraniu nie w ybrano prezesa stronnictw a. W ynikało to
praw dopodobnie z braku wspólnego kandydata. Gazety podaw ały różne
kandydatury. Ostatecznie prezesem został Jerzy Baworowski. Nie był to
działacz przew idyw any od początku na to stanowisko, o czym świadczy w y­
bór początkowo jedynie na zastępcę członka Zarządu Głównego. Na jego
korzyść przew ażył praw dopodobnie fakt pełnienia funkcji prezesa sejmowego
K lubu Pracy K onstytucyjnej. Jednak stosunki osobiste we władzach
SPK były napięte. Jaw orski notow ał w swym diariuszu relacje powracających
z W arszawy S. Starow ieyskiego i Jan a Konopki, którzy opowiadali
o niechęci realistów do Agenora Gołuchowskiego, co uniem ożliwiło jego
w ybór na prezesa, oraz że złe w rażenie na Królew iakach spraw ili Starzyński
i A. Skrzyński. Doszło do tego, że realiści do J. Radziwiłła wysłali
H. Potockiego, aby nam ówił go do rezygnacji ze stanow iska wiceprezesa.
Radziwiłł chciał to uczynić i tylko dzięki aw anturze, którą urządził na
posiedzeniu Zarządu Gołuchowski, rzecz nie przeszła 37.
W m arcu przystąpiono do przekształcania poszczególnych stronnictw
w oddziały SPK. W galicyjskim oddziale nadal trw ały tarcia. Koło lwowskie
groziło odm ową przystąpienia do stronnictw a ze względu na wrogie wobec
endecji stanow isko „Czasu”. Również realiści dom agali się zaniechania
krytyki narodow ej dem okracji38. Na posiedzeniu w dniu 27 m arca 1919 r.
podjęto uchwałę o przekształceniu SBZP w oddział dzielnicowy SPK, co
nastąpiło oficjalnie 7 kw ietnia 1919 r. podczas walnego zgrom adzenia SBZP.
Jednocześnie A. Skrzyński zakomunikował, że zebrane pieniądze pozostają
nadal w dyspozycji o d d ziału 39. A były to sum y niemałe. Co praw da, składka
roczna w ynosiła w Galicji tylko 48 koron, ale do tego dochodziła składka
od dochodów: od 10 000 m arek do 100 tys. — l°/o, powyżej 100 tys. — 2%.
Poza tym np. Z. Tarnow ski na początku 1919 r., realizując jeszcze uchwały
SBZP, w płacił 75 tys. koron. Składka oddziału lwowsko-krakowskiego
w SPK w ynosiła 40 tys. koron 40.
W tym sam ym czasie przekształcono SPR w oddział w arszaw ski SPK.
W inform acjach dla prasy sugerow ano natom iast, że SPR postanow iło rozszerzyć
działalność na cały kraj i w związku z tym przew idziana jest zmiana
nazw y na S P K 41. Problem em , o którym bardzo mało wiemy, jest sposób
włączenia do wspólnego oddziału członków dotychczas różnych partii. W każdym
razie w zaproszeniu na zebranie wyborcze Zarządu Oddziału W arszawskiego
SPK w idnieją podpisy działaczy wszystkich odłam ów konsej*-
51
37 Jaworski, Diariusz, 4, 12 V 1919; Zachowawcy, „Dziennik Poznański”, 18
IV 1919; KNP, Wydział Prasowy, 'Wypadki w kraju 13 IV 1919, AAN 38/1/300, k. 60.
38 Jaworski, Diariusz, 3, 8 III 1919.
38 Protokół posiedzenia Wydziału SBZP 27 III 1919, ADzT 661.
« U st H. Wołowskiego do A. Dobieckiego z 18 V 1919, AAN, 91/II/1, k. 180; List
Z. Tarnowskiego do PT Wydziału SBZP z 18 I 1919, ADzT 666.
41 Stronnictwo Pracy Konstytucyjnej (Komunikat SPR), „Dziennik Powszechny”,
18 III 1919.