17.05.2013 Views

ARTE DE LA LENGUA GUARANI POR EL P. ANTONIO RUIZ ... - celia

ARTE DE LA LENGUA GUARANI POR EL P. ANTONIO RUIZ ... - celia

ARTE DE LA LENGUA GUARANI POR EL P. ANTONIO RUIZ ... - celia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

1 Guã ete, Interjección del que se duele y admira, suele juntarse con pe, panga,<br />

pako &c.:<br />

N. pende amỹrĩ, '¡ah desdichado de ti!'<br />

N. angaipa poro mbotavyserai (Ins.), '¡oh pecado engañador!'<br />

tu guãete guasu guetáramo, '¡oh qué de venados hay!'<br />

tu guã ete piko ahẽ avati rerekóvo, '¡oh qué maíz tiene [S163] fulano!'<br />

No es interjección del que se duele solamente o se admira con dolor, sino también del<br />

que se admira aun alegrándose. Por interjección de admiración sin que incluya<br />

juntamente dolor, la usó el P. Pomp. explicando pues o perifraseando aquellas palabras<br />

del Profeta Baruch: o quam magna est Domus Domini et ingens locus possessionis<br />

eius, magnus est et non habet finemn 207 dice así: tu ma ipyahaĩndusu etei tenipo<br />

Tupã rekua ra'e ra guãete katupiko cheja jekovoñagague guvicha<br />

poromboesangopa ngopa etéramo ra'e re'a? ma ndipopy popy a'uvije herã ngiko<br />

ku ete oho ohoivo, oapyreỹngatu renoĩna.<br />

2 Dice también »es posible«:<br />

guãete piche guimanomone reã, '¿es posible que me tengo que morir?'<br />

V. ko katu.<br />

3 ha'ete piko idem est ac guãete piko, ut:<br />

he'ete piko ñande peavy avývo jaikovora,<br />

'¡ah que hemos errado nuestro camino!'<br />

Guãma, lo mismo a veces que rãma, ut:<br />

cherembirahaguãma, 'lo que he de llevar'.<br />

En el infinitivo equivale al participio futuro:<br />

mba'epaguãma por mba'e opava'erãma, 'cosa que se ha de acabar'.<br />

Guára, es partícula usadísima. V. Parte 3. Cap. I Apendix y en el Seplemente Cap.7.<br />

Guarete pospuesto al ablativo dice »provecho«:<br />

207 Frases latinas: -'Qué grande es la Casa del Señor e inmenso el lugar de sus posesiones, es grande y no<br />

tiene fin'. -'Es igual que'.<br />

247

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!