17.05.2013 Views

ARTE DE LA LENGUA GUARANI POR EL P. ANTONIO RUIZ ... - celia

ARTE DE LA LENGUA GUARANI POR EL P. ANTONIO RUIZ ... - celia

ARTE DE LA LENGUA GUARANI POR EL P. ANTONIO RUIZ ... - celia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

cherovávo okua, 'pasó por delante de mí'.<br />

Továi, »en frente«:<br />

cherovái, 'en frente de mí';<br />

chemoĩngo guovái, 'púsome en frente de sí';<br />

amboovái, 'corresponder, pagar o vengar';<br />

ambojovái, 'carear';<br />

guarini hápe guovaichua ojuka, 'mató en la guerra a su contrario';<br />

ahovaichuarõ l. ahovaichuarũ puede decir: 'le correspondo', y también:<br />

'hágomelo adversario'.<br />

Item compañero que ayuda a llevar alguna cosa entre dos:<br />

cherovaichua reỹramo ndarúri hasyva'e,<br />

'por no tener compañero no traje al enfermo' (Mendoza). [S251]<br />

Tovayvávo, »boca arriba«, ut: hovayvávo l. ovayvávo hekóni.<br />

Tovapy, »boca de alguna cosa«, hinc:<br />

ta rovapype avahẽ, 'llegué a la entrada del pueblo';<br />

te'õ rovapyĩme nderekóramo nde mbopy'a tytýi ndeangaipapaguérane,<br />

'cuando estarás a las puertas de la muerte', &c.;<br />

ndevahẽ rovapyĩme omano, 'murió poquito antes que llegases' (Mend.).<br />

Tovapývo, »boca abajo«:<br />

hovapývo amoĩ, 'púselo boca abajo'.<br />

Tovake, »en presencia«:<br />

guovake oguereko, 'tiénelo junto a sí';<br />

oñemboovake oãma, 'púsosele delante';<br />

Tupã rovakegua, 'los bienaventurados';<br />

mba'e tepuguĩ hayhupy yvypegua, yvapegua rovake,<br />

'¿qué son esas cosas amables de la tierra en comparación de las<br />

celestiales?'<br />

346

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!