Speelruimte voor transparantere rechtspraak - Wetenschappelijke ...

More documents

Recommendations

Info

als gezag verdiend moet worden… 139 Gerechtelijke Kaart is in 2011 voor het eerst in jaren het aantal rechters in dienst van de Rechtspraak gedaald (van 2502 eind 2010 naar 2448 eind 2011) (Raad voor de rechtspraak 24 mei 2012). Voor een geloofwaardige rechtsstaat vindt de minister van Veiligheid en Justitie het van het grootste belang dat justitiabelen snel en doeltreffend hun zaak behandeld krijgen: “Recht dat te lang op zich laat wachten, voelt als onrecht.” (minister van Veiligheid en Justitie 2011 Actieprogramma). Voor het strafrecht werkt het ministerie van Veiligheid en Justitie aan het programma ‘Herontwerp keten strafrechtelijke handhaving’ met als einddoel dat eind 2014 tweederde deel van alle standaardzaken landelijk binnen één maand worden afgehandeld. Nu is de gemiddelde doorlooptijd nog acht à negen maanden (ministerie van Veiligheid en Justitie 20 september 2011). Voor het civiel recht en bestuursrecht werkt het ministerie van Veiligheid en Justitie aan de uitvoering van de Innovatieagenda rechtsbestel (ministerie van Veiligheid en Justitie 31 oktober 2011). Centraal probleem daarin is de lange doorlooptijden van rechtszaken. Onderdelen van de agenda zijn een betere geschiloplossing voor burgers, verbetering van gerechtelijke procedures, verbetering van buitenrechterlijke procedures, verbeteringen in het rechtsbestel en onderzoek naar innovatie. Doelen van de nota zijn de versnelling van de doorlooptijden, verbetering van de effectiviteit en efficiëntie en uitbreiding van de mogelijkheden voor digitaal procederen. Een belangrijk instrument is de Wet Herziening Gerechtelijke Kaart die leidt tot minder gerechten met een grotere omvang om de kwaliteit op peil te houden. Rechterlijk gezag en vertrouwen in de rechtspraak zijn voor het ministerie vooral strategische thema’s waar onderzoek naar wordt verricht (ministerie van Veiligheid en Justitie 2012, rapport). De minister van Veiligheid en Justitie heeft de overtuiging dat onzichtbaarheid afbreuk doet aan rechterlijk gezag. Om rechters te bewegen hun imago in de media op te poetsen en meer in overeenstemming te brengen met de realiteit, maakt minister Opstelten vooral gebruik van management bij speech: “Ik wil u ook helemaal geen opdrachten geven. Maar áls ik het zou mogen … voor één keertje … dan zou u te horen krijgen dat de rechtspraak zijn werk snel, deskundig en begrijpelijk moet doen, maar daarnaast ook meer zichtbaar moet zijn.” (minister van Veiligheid en Justitie 15 oktober 2012). Meer geld voor communicatiebeleid of meer tijd voor nevenactiviteiten is er niet.
140 speelruimte voor transparantere rechtspraak Figuur 2.3 Gezagspiramide op macroniveau Openbaarheid Onafhankelijkheid Tijdigheid Rechtvaardigheid 2.3 relationele opgave voor de organisatie: uitvoeren van ideeën en initiatieven Bronnen van legitimiteit van rechterlijk systeem Ook binnen rechterlijke organisaties is gezag een onderwerp van discussie. Volgens de president van de Hoge Raad Corstens zijn er binnen de rechtspraak twee tegengestelde oplossingsrichtingen voor gezagsproblemen: “meer naar buiten, nog laagdrempeliger of juist meer naar binnen, de afstandelijke rechter, met boven de toga liefst ook nog een pruik.” (Corstens 2011: 365). Zo woedt er binnen de rechtspraak een discussie in hoeverre rechters meer hun persoonlijke kant moeten laten zien of juist nog meer afstand moeten creëren. Mensen als John Griffiths pleiten voor meer afstand en versterking van symboliek die afstand benadrukt (Griffiths 2011). Maar niet iedereen is ervan overtuigd dat rechterlijke symboliek helpt om het gezag te versterken. Volgens Marc Chavannes kan de toga een geloofwaardigheidsdeficit creëren: “De rechtzoekende vraagt zakelijkheid, deskundigheid zonder poespas, oplossingsgerichtheid, soms een menselijk gebaar” (Chavannes 2011). Een meer persoonlijke benadering met erkenning van de subjectiviteit van rechters is volgens de Duitse auteur en jurist Bernard Schlink onvermijdelijk door toegenomen informalisering en het gebruik van open normen (Schlink 2011). In reactie daarop meent Corstens dat het te veel zichtbaar maken van de persoon van de rechter afbreuk doet aan zijn gezag. De rechter moet afstand bewaren en rolvast zijn. Rechters ontlenen hun gezag aan hun onpartijdigheid, onafhankelijkheid, integriteit en deskundigheid. Maar Corstens is evenmin een voorstander van het mysterie of orakelmodel. De rechtspraak
Page 1 and 2:
W E T E N S C H A P P E L I J K E R
Page 3 and 4:
De serie ‘Verkenningen’ omvat s
Page 5 and 6:
Vormgeving omslag: Studio Daniëls,
Page 7 and 8:
6 speelruimte voor transparantere r
Page 9 and 10:
8 speelruimte voor transparantere r
Page 11 and 12:
10 speelruimte voor transparantere
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90: 88 speelruimte voor transparantere
Page 139: 138 speelruimte voor transparantere
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207 and 208:
Page 209 and 210:
Page 211 and 212:
Page 213 and 214:
Page 215 and 216:
Page 217 and 218:
Page 219 and 220:
Page 221 and 222:
Page 223 and 224:
Page 225 and 226:
Page 227 and 228:
Page 229 and 230:
Page 231 and 232:
Page 233 and 234:
Page 235 and 236:
Page 237 and 238:
Page 239 and 240:
Page 241 and 242:
Page 243 and 244:
242 Tabel 4.12 speelruimte voor tra
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
Page 263 and 264:
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
Page 275 and 276:
Page 277 and 278:
Page 279 and 280:
Page 281 and 282:
Page 283 and 284:
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
Page 289 and 290:
Page 291 and 292:
Page 293 and 294:
Page 295 and 296:
Page 297 and 298:
Page 299 and 300:
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
302 Figuur 6.1 speelruimte voor tra
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
308 Figuur 6.2 speelruimte voor tra
Page 311 and 312:
310 Box 6.2 speelruimte voor transp
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
336 Box 6.13 speelruimte voor trans
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
Page 349 and 350:
Page 351 and 352:
Page 353 and 354:
Page 355 and 356:
Page 357 and 358:
Page 359 and 360:
Page 361 and 362:
Page 363 and 364:
Page 365 and 366:
Page 367 and 368:
Page 369 and 370:
Page 371 and 372:
Page 373 and 374:
Page 375 and 376:
Page 377 and 378:
Page 379 and 380:
Page 381 and 382:
Page 383 and 384:
Page 385 and 386:
Page 387 and 388:
Page 389 and 390:
Page 391 and 392:
Page 393 and 394:
Page 395 and 396:
Page 397 and 398:
Page 399 and 400:
Page 401 and 402:
Page 403 and 404:
Page 405 and 406:
Page 407 and 408:
Page 409 and 410:
Page 411 and 412:
Page 413 and 414:
Page 415 and 416:
Page 417 and 418:
Page 419 and 420:
Page 421 and 422:
Page 423 and 424:
Page 425 and 426:
Page 427 and 428:
Page 429 and 430:
Page 431 and 432:
Page 433 and 434:
Page 435 and 436:
Page 437 and 438:
Page 439 and 440:
Page 441 and 442:
Page 443 and 444:
Page 445 and 446:
Page 447 and 448:
Page 449 and 450:
Page 451 and 452:
Page 453 and 454:
Page 455 and 456:
Page 457 and 458:
Page 459 and 460:
Page 461 and 462:
Page 463 and 464:
Page 465 and 466:
Page 467 and 468:
Page 469 and 470:
Page 471 and 472:
Page 473 and 474:
Page 475 and 476:
Page 477 and 478:
Page 479 and 480:
Page 481 and 482:
Page 483 and 484:
Page 485 and 486:
Page 487 and 488:
Page 489 and 490:
Page 491 and 492:
Page 493 and 494:
Page 495 and 496:
Page 497 and 498:
Page 499 and 500:
Page 501 and 502:
Page 503 and 504:
show all

Speelruimte voor transparantere rechtspraak - Wetenschappelijke ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?