Speelruimte voor transparantere rechtspraak - Wetenschappelijke ...

als gezag verdiend moet worden… 159
Het is juist in die zaken dat meer regievoering over de geboden transparantie
belangrijk is. Dat vraagt om mediawijze en politiek sensitieve rechters en een
snel en adequaat reagerende organisatie, die patronen rond incidenten tijdig
doorziet en leert van eerdere ervaringen. Dat vraagt ook om een politiek
bestuur dat niet alleen stuurt op efficiëntie en snelheid, maar ook ruimte biedt
en aandacht vraagt voor brede professionalisering.
Onder rechters is vooral behoefte aan mensen die op landelijk niveau in het
publieke en politieke debat de rechtspraak een gezicht kunnen geven, zeker
wanneer rechtspraak ter discussie staat. Als mensen in de media onjuistheden
over de rechtspraak vertellen of als er door advocaten of officiëren een
eenzijdig beeld wordt gecreëerd, dan moet de rechtspraak dat weerspreken.
Ambassadeurs van het recht zoals in het verleden hoogleraar Buruma vervullen
die rol, maar volgens sommige rechters en betrokken buitenstaanders
gebeurt dat nog onvoldoende. De vraag is wie de functie van ambassadeur van
de rechtspraak dient te vervullen. Volgens rechter Edzard van Weringh is dat
de Raad voor de rechtspraak:
“We zijn voor de buitenwereld te onzichtbaar. De Raad voor de rechtspraak
is momenteel de zwijgende partij. De raad staat op dit moment niet met
de poten in de blubber en dat vind ik teleurstellend. Hij moet veel meer van zich
laten horen. Zeker nu, nu onze onpartijdigheid te grabbel wordt gegooid door
leden van de Tweede Kamer. De raad hoort in de bres te springen, hij hoort ook
bij Pauw en Witteman aan te schuiven en niet alleen met deftige verhalen.”
(Zijlstra 2010).
Het is een begrijpelijke, maar ook kwetsbare strategie om een partij of persoon
als ambassadeur of spreekbuis naar voren te schuiven namens de hele
beroepsgroep. Als gezichtsbepalende figuren uit het publieke debat verdwijnen
is de rechtspraak meteen onzichtbaar. Alle 2.500 rechters zouden
in principe lokaal of landelijk kunnen fungeren als ambassadeur van de rechtspraak
zolang ze over voldoende zelfvertrouwen, beroepstrots en communicatieve
vaardigheden beschikken, zelf de regie kunnen bewaken en zich niet
laten verleiden om uitlatingen te doen over individuele gevallen. Elk in hun
eigen omgeving kunnen zij dagelijks het gesprek aan gaan en openstaan voor
vragen en kritiek.