Speelruimte voor transparantere rechtspraak - Wetenschappelijke ...

348
speelruimte voor transparantere rechtspraak
De kwaliteit staat binnen de hr centraal (Hoge Raad der Nederlanden
2009; Fokkens 2009) . Dit betekent dat de lat zeer hoog wordt gelegd bij
het aantrekken van nieuwe raadsheren (zie ‘profiel raadsheer’ op hr-site),
hetgeen een effect heeft op het aantal mogelijke kandidaten. De inhoudelijke
kwaliteit staat centraal. De bestuurlijke kwaliteiten spelen geen rol.
Ten aanzien van de productie van de hr zijn er geen kwaliteitscriteria,
waarop de hr kan ‘scoren’. De kwaliteit wordt geborgd door collegiale toetsing
binnen de kamers. Er is bij raadsheren een sterke neiging tot precisie
(kwaliteitsnorm). 22
De afgelopen jaren is het aantal zaken behoorlijk gegroeid. Het aantal raadsheren
en advocaten-generaal (a-g) is niet evenredig gegroeid. De hr hanteert
(impliciet) een reguleringsmechanisme door de ondersteuning vanuit het
Wetenschappelijk Bureau te vergroten en meer zaken door art. 81 en 80a ro
terug te sturen.
Over de rolopvattingen zijn enkele opmerkingen te maken.
– Ten aanzien van de presidenten zijn verschillende opvattingen te onderkennen:
van een benadering zijnde de primus inter pares binnen de hr met
een sterke interne oriëntatie (Feber 1970: 410) tot de benadering zijnde het
boegbeeld van de rechtspraak (Corstens 2009b).
– Ook bij raadsheren zijn verschillen te onderkennen: van nadruk op de juridische
nauwkeurigheid en kwaliteit tot nadruk op rechtsvorming en combinaties
van beide;
– in het algemeen staat de kwaliteit van het werk centraal. Daar is men ook
op geselecteerd. Politiek en politieke overtuigingen spelen geen enkele rol
binnen de hr. Dit in tegenstelling tot het Supreme Court in de vs, waar
de rechter een duidelijker profiel heeft.
6.7 perspectief van de rechter (gedachtenexperiment)
Na paragraaf 6.6 over het managementperspectief van het bestuur komt
in 6.7 het perspectief van de rechter aan de orde. Bestaat ‘de rechter’? Is het
zinvol om voor een gerecht simpelweg te spreken van ‘de rechters’ of is het
relevant onderscheid te maken? Daarbij gaat het niet om een sociologisch
beeld te krijgen van de rechter en zijn werk (Cotterrell 1992: 203), maar om
rolopvattingen die van invloed zijn op het primaire proces (Hol en Mak 2010).
Door de symbolen, selectie, opleiding e.d. en de beperkt mate waarin rechters
naar buiten treden, zou de gedachte kunnen ontstaan.