Speelruimte voor transparantere rechtspraak - Wetenschappelijke ...

More documents

Recommendations

Info

zet transparantie liever in voor bekritiseerbaarheid dan voor vertrouwen 471 attitudes. Een andere reden is dat de mensen die op dit punt –theoretisch gezien – het makkelijkst te beïnvloeden zouden moeten zijn, namelijk degenen die ‘twijfelen’ over de vraag of ze de rechtspraak wel of niet kunnen vertrouwen, niet zonder meer met informatie over rechtspraak effectief kunnen worden bereikt. Bij verreweg de meeste twijfelaars is namelijk niet voldaan aan een van de voorwaarden daarvoor, te weten een informatiebehoefte op dit gebied: zij ervaren hun ‘twijfel’ niet als groot probleem. Uiteraard dient bij dit alles aangetekend te worden dat het hier een eerste analyse betreft van een onderzoek van slechts beperkte schaal. De bevindingen dienen dus met enige voorzichtigheid te worden geïnterpreteerd en zijn vooral exploratief van karakter. Zoals gezegd is het zelfs mogelijk dat in bepaalde gevallen meer transparantie leidt tot minder vertrouwen in de rechtspraak. Uit experimenten in andere domeinen blijkt bijvoorbeeld dat een positieve boodschap bij mensen met weinig vertrouwen in de betreffende sector, onder bepaalde condities kan leiden tot een toename in vertrouwen, maar bij mensen met veel vertouwen in de betreffende sector dat vertrouwen juist kan ondermijnen. Daarmee is echter niet gezegd dat meer transparantie moet worden afgeraden. Ten eerste zijn er meer overwegingen die een rol spelen dan alleen ‘het vertrouwen van de burgers’, ten tweede kan meer transparantie langs indirecte weg wél bijdragen aan groter vertrouwen in de rechtspraak. Bepaalde minder positieve informatie over het functioneren van de rechtspraak die mogelijk op korte termijn het vertrouwen in de rechtspraak kan schaden, zou op langere termijn positief kunnen uitwerken voor de kwaliteit van de rechtspraak en daarmee misschien ook voor het vertrouwen. De rechtspraak lijkt nu sterk gericht op het veroveren van een positief imago. Het levert de rechtspraak en de samenleving mogelijk meer op als de rechtspraak zich gemakkelijker laat onderzoeken en zich meer openstelt voor kritiek. De rechtspraak zal daardoor misschien enige controle verliezen, maar kan aan kwaliteit en geloofwaardigheid winnen.
472 speelruimte voor transparantere rechtspraak noten 1 Een van de motieven voor het vumc om in 2012 met Eyeworks en rtl4 een reality- programma te maken over de spoedeisende hulp was de gedachte dat kijkers daardoor vertrouwen zouden krijgen in het ziekenhuis, aldus het afdelingshoofd Interne Geneeskunde van het vumc (in de Nieuwsuuruitzending van 22 februari 2012). Door de schending van de privacy van patiënten en het medisch beroepsgeheim werd deze actie als averechts voor het vertrouwen beschouwd. 2 Zie bijvoorbeeld Lubbers (2011) die betoogt dat transparantie, vooral een begrijpelijke motivering, bijdraagt aan het behouden van vertrouwen in de belastingrechter. 3 Uit eerder onderzoek van het scp en uit de vragen naar vertrouwen in andere instituties (deel i van de survey), komt een sterk verband naar voren tussen vertrouwen in de rechtspraak en vertrouwen in de Tweede Kamer (Pearson’s R 0,656, 0,01 sign) en in de regering (Pearson’s R o.626, 0,01 sign). Dit duidt op achterliggende factoren voor vertrouwen die niet perse te maken hebben met het functioneren van de betreffende instituties zelf. Het scp vond een sterk verband met vertrouwen in de politie, een instituut waarover in de hier besproken survey niet is gevraagd. Vertrouwen in de politie blijkt zelfs een zeer sterke voorspeller voor vertrouwen in de rechtspraak (Van der Meer 2004). 4 Project Prettig Contact met de Overheid. 5 Over de vraag of procedurele rechtvaardigheid ook zoveel invloed heeft dat het moeite met een ongunstige uitspraak kan overstemmen, is nogal wat discussie in Nederland. Van Velthoven (2011 en 2012) wijst op uiteenlopend onderzoek in Nederland waarin de uitkomst zwaarder weegt. 6 Instemming met de stelling dat strenger straffen leidt tot minder criminaliteit én het 1–10 cijfer voor vertrouwen in de rechtspraak zijn negatief gecorreleerd (Pearson’s R, -0,289, sign. 0,01). Stelling en rapportcijfer komen uit het eerste onderzoek met 801 respondenten. Klijn en Croes (2007) merken op dat de hoogte van de straffen iets maar niet zoveel kan verklaren van de mate van vertrouwen in rechters: zo’n 80 tot 90% van de bevolking vindt de straffen te licht. Van der Meer (2004) en het scp (2012) vinden ook een verband tussen afkeuring van het punitiviteitsniveau en het vertrouwen. Croes, Elffers en Klijn (2008) constateren vooral een verschil in gewenste strafmaat tussen hoger- en lageropgeleiden. 7 Malsch, Lavender en Nijboer (2006) laten zien dat door een beter begrip van von- nissen proefpersonen er niet ook automatisch van overtuigd raken dat rechters de goede beslissing hebben genomen en de juiste straf hebben opgelegd. 8 De aflevering had gemiddeld 9oo.ooo kijkers (Klijn en Croes 2012). Overigens heeft ongeveer de helft van de deelnemers in het experiment een hbo of wo-opleiding gevolgd, wat hoger ligt dan het aantal mensen in de bevolking met een dergelijke opleiding.
Page 1 and 2:
W E T E N S C H A P P E L I J K E R
Page 3 and 4:
De serie ‘Verkenningen’ omvat s
Page 5 and 6:
Vormgeving omslag: Studio Daniëls,
Page 7 and 8:
6 speelruimte voor transparantere r
Page 9 and 10:
8 speelruimte voor transparantere r
Page 11 and 12:
10 speelruimte voor transparantere
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207 and 208:
Page 209 and 210:
Page 211 and 212:
Page 213 and 214:
Page 215 and 216:
Page 217 and 218:
Page 219 and 220:
Page 221 and 222:
Page 223 and 224:
Page 225 and 226:
Page 227 and 228:
Page 229 and 230:
Page 231 and 232:
Page 233 and 234:
Page 235 and 236:
Page 237 and 238:
Page 239 and 240:
Page 241 and 242:
Page 243 and 244:
242 Tabel 4.12 speelruimte voor tra
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
Page 263 and 264:
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
Page 275 and 276:
Page 277 and 278:
Page 279 and 280:
Page 281 and 282:
Page 283 and 284:
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
Page 289 and 290:
Page 291 and 292:
Page 293 and 294:
Page 295 and 296:
Page 297 and 298:
Page 299 and 300:
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
302 Figuur 6.1 speelruimte voor tra
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
308 Figuur 6.2 speelruimte voor tra
Page 311 and 312:
310 Box 6.2 speelruimte voor transp
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
336 Box 6.13 speelruimte voor trans
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
Page 349 and 350:
Page 351 and 352:
Page 353 and 354:
Page 355 and 356:
Page 357 and 358:
Page 359 and 360:
Page 361 and 362:
Page 363 and 364:
Page 365 and 366:
Page 367 and 368:
Page 369 and 370:
Page 371 and 372:
Page 373 and 374:
Page 375 and 376:
Page 377 and 378:
Page 379 and 380:
Page 381 and 382:
Page 383 and 384:
Page 385 and 386:
Page 387 and 388:
Page 389 and 390:
Page 391 and 392:
Page 393 and 394:
Page 395 and 396:
Page 397 and 398:
Page 399 and 400:
Page 401 and 402:
Page 403 and 404:
Page 405 and 406:
Page 407 and 408:
Page 409 and 410:
Page 411 and 412:
Page 413 and 414:
Page 415 and 416:
Page 417 and 418:
Page 419 and 420:
Page 421 and 422: 420 speelruimte voor transparantere
Page 471: 470 speelruimte voor transparantere
show all

Speelruimte voor transparantere rechtspraak - Wetenschappelijke ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?