Speelruimte voor transparantere rechtspraak - Wetenschappelijke ...

transparantie in de trias? 397
mingen van de Hoge Raad niet openbaar zijn, is het moeilijk om exact vast
te stellen wat er is gebeurd. Vast staat wel dat het wederom de pvv was die
de politieke bezwaren had tegen deze kandidaat. Aben, advocaat-generaal
bij de Hoge Raad, had in 2010 een interne notie geschreven waarin hij
betoogde dat de beslissing om de rechters in het proces-Wilders te wraken
juridisch onjuist was. De notitie kwam in de openbaarheid (zie Aben
2010) en pvv-leider Wilders nam er duidelijk aanstoot aan: “Schandelijke
zaak van blijkbaar bevooroordeelde advocaat-generaal die in zijn vrije tijd
zijn gewraakte vriendjes meent te moeten verdedigen”, “Gelukkig is de
man teruggefloten.” 28
Hoewel de beraadslaging in de Kamercommissie besloten was, bevestigde
pvv-Kamerlid Helder dat de pvv bezwaar had tegen Aben en blij was met
een nieuwe voordracht van de Hoge Raad: “Het zou slecht zijn voor het
gezag van de Hoge Raad om na Buruma wéér iemand voor te dragen die
reuring veroorzaakt.” 29 Overigens suggereerde Helder dat ook andere partijen
verbaasd waren over de voordracht van Aben. Net als bij de stemming
over Buruma voelden de overige partijen zich gebonden aan geheimhouding
en lieten en laten zich niet tot nauwelijks uit over de rol van de Tweede
Kamer bij de ‘terugtrekking’ van Aben van de lijst van de Hoge Raad. Jeroen
Recourt, voormalig rechter, pvda-Kamerlid en lid van de vaste commissie
stelde niet inhoudelijk te kunnen reageren, maar wilde wel “heel graag het
beeld te willen wegnemen dat de pvda is gezwicht voor druk van de pvv
tegen het benoemen van een raadsheer.” 30 cda en vvd wilden vanwege
de vertrouwelijkheid helemaal niets zeggen. Tofik Dibi van GroenLinks
leverde kritiek op Helder van de pvv wat hem vanuit de vvd op de opmerking
kwam te staan: “Dibi moet niet collega’s beschuldigen maar zijn
werk doen.” 31
De president van de Hoge Raad, Geert Corstens (2012), verdedigde de terugtrekking
van de kandidatuur van Aben als volgt: “Welbewust het oog van
een orkaan instappen in de aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid dat
de kandidaat daaruit ernstig beschadigd van de radar zal worden weggeslingerd
zou niet van wijsheid getuigen. Het te verwachten resultaat en de te
verwachten schade aan de institutie zijn ook belangrijke elementen bij deze
afweging.” Oftewel, damage control en reputatiemanagement voor zowel
de persoon van Aben als voor het instituut van de Hoge Raad. In de reacties
die volgden op de uitgelekte gang van zaken kregen de politiek, de Hoge
Raad en de procedure zelf uit verschillende hoeken de wind van voren. Jan
Loorbach, deken van de Nederlandse Orde van advocaten, nam alle betrokkenen
in de Volkskrant scherp de maat.