29.09.2013 Views

Speelruimte voor transparantere rechtspraak - Wetenschappelijke ...

Speelruimte voor transparantere rechtspraak - Wetenschappelijke ...

Speelruimte voor transparantere rechtspraak - Wetenschappelijke ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

een transparanter strafrechtssysteem in nederland? 283<br />

Elke vorm van presentatie (schriftelijk, beeld, geluid) heeft zijn eigen type<br />

effecten op de gebruiker ervan. En elke vorm van verslag legging brengt zijn<br />

eigen mogelijkheden met zich mee om van het origineel af te wijken. Over<br />

deze verschillende effecten en de invloeden ervan binnen de <strong>rechtspraak</strong><br />

is op dit moment nog te weinig bekend. Het is van belang om hier onderzoek<br />

te doen, omdat de introductie van meer beeld en geluid ter vervanging of aanvulling<br />

van schriftelijke stukken een geleidelijke karakterverandering van<br />

Nederlandse strafprocessen kan betekenen.<br />

5.7.11 afdoeningen buiten de zitting om<br />

Een groot deel van de Nederlandse strafzaken (een groter deel dan in andere<br />

landen – ongeveer 90 procent; zie Bank et al. 2004; Malsch & Nijboer 2005)<br />

wordt afgedaan vóór de zitting, door middel van transacties, sepots en strafbeschikkingen.<br />

Er is geen openbare zitting in deze zaken en er komt bijna<br />

geen informatie over deze afdoeningen naar buiten. In een enkel geval is een<br />

persbericht vereist. Dit wordt opgesteld door het Openbaar Ministerie<br />

en heeft derhalve een eenzijdig en geregisseerd karakter (Malsch 2005). Een<br />

dergelijk persbericht kan daadwerkelijke transparantie van een proces nauwelijks<br />

ondervangen.<br />

Omdat zij zo’n groot deel van alle Nederlandse strafzaken betreffen, maken<br />

afdoeningen buiten een zitting om het strafproces als geheel weinig zichtbaar,<br />

controleerbaar en transparant (Malsch & Nijboer 2005). Recent zijn<br />

er ontwikkelingen in gang gezet om een nog groter deel van de zaken buiten<br />

een openbare zitting om af te doen. 17 De rechter komt meestal niet meer<br />

te pas aan dit soort zaken en noties van ‘fair trial’ zijn er vrijwel afwezig<br />

(Spronken 2012).<br />

5.7.12 het civiele en het bestuursrecht 18<br />

Het meeste empirische onderzoek dat relevant is <strong>voor</strong> transparantie en openbaarheid<br />

is verricht binnen het strafrecht. Over de transparantie van het<br />

civiele en bestuursrecht is uit empirisch onderzoek weinig bekend. Binnen<br />

deze twee rechtsgebieden kunnen soortgelijke vragen over de transparantie<br />

worden gesteld als binnen het strafrecht: is de behandeling van de zaak<br />

begrijpelijk, worden uitspraken gepubliceerd en hoe berichten de media over<br />

zaken?<br />

Er is wel een aantal onderzoeken dat meer zijdelings gaat over transparantie<br />

van het civiele en bestuursrecht. In de Geschilbeslechtingsdeltaonderzoek<br />

van het wodc (Van Velthoven et al. 2010) wordt het vertrouwen<br />

van de burger in de <strong>rechtspraak</strong> aan de orde gesteld. Om deze vraag te

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!