Speelruimte voor transparantere rechtspraak - Wetenschappelijke ...

426
speelruimte voor transparantere rechtspraak
in vreemdelingenzaken door de Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van
State in 2008, het boek van rechter Rinus Otte over zijn collega’s in 2010,
en verwijten van collega-rechters aan het adres van Tom Schalken in 2011.
Prominente voorbeelden van duidelijk negatieve beoordeling van rechters
door anderen zijn te vinden in de mediaberichtgeving rond de zaak-Lucia
de B. en de zaak-Wilders.
Genoemde voorbeelden zijn alle vrij recent, en dat is geen toeval. We zien een
duidelijke stijging over de tijd van het aantal uitsluitend negatieve evaluaties.
Als we de bestudeerde tijdsperiode van twintig jaar opdelen in vier gelijke
stukken, dan zien we dat het aantal puur negatieve evaluaties toeneemt.
In de laatste vijf jaar zijn er meer artikelen waarin rechters uitsluitend negatief
worden geëvalueerd dan in de eerste vijftien jaar bij elkaar. Dit is slechts
deels te verklaren uit het feit dat het totale aantal artikelen over rechtspraak
en transparantie omhoog is gegaan. Er is niet alleen een stijging van uitsluitend
negatieve evaluaties in absolute zin, maar ook in relatieve zin. We illustreren
het aandeel van de artikelen dat louter negatieve evaluaties bevat per
vijf jaar in figuur 8.3.
Figuur 8.3 Aandeel artikelen dat uitsluitend negatieve evaluaties van rechters bevat
0,2
0,18
0,16
0,14
0,12
0,10
0,08
0,06
0,04
0,02
0
1992–1996 1997–2001 2002–2006 2007–2011
Bron: analyse van door ons gecodeerde krantenartikelen (n = 102).
Wat in figuur 8.3 in het oog springt is de toename van het aandeel uitsluitend
negatieve evaluaties. Het louter negativisme stijgt van gemiddeld nog
geen negen procent van de gecodeerde artikelen in de eerste drie kwarten tot
ruim 15 procent in het laatste kwart. Het functioneren van rechters wordt
in de laatste jaren dus vaker op puur negatieve manier beschreven in dagbladen.
Opnieuw tekenen we hierbij aan dat het hier niet gaat om een groot aantal
nieuwsitems, wat noopt tot voorzichtigheid over onze conclusies op dit punt.