Speelruimte voor transparantere rechtspraak - Wetenschappelijke ...

324
Box 6.9
speelruimte voor transparantere rechtspraak
communicatiemedewerkers, enzovoorts. De gerechten en de Raad voor
de rechtspraak hebben een richtlijn opgesteld voor de pers. Deze richtlijn
wordt door alle gerechten gebruikt en maakt duidelijk wat men kan/mag
verwachten. Daarnaast publiceren de gerechten direct na de uitspraak
“in geanonimiseerde vorm alle uitspraken waarvan bekend is dat daar-
voor persbelangstelling bestaat is op de website www.rechtspraak.nl.”
(art. 4.1 Persrichtlijn).
De raad communiceert over de rechtspraak in het algemeen en is verantwoordelijk
voor het communicatiebeleid. De raad publiceert op de algemene website
van de rechtspraak een groot aantal documenten over het functioneren
van de rechtspraak (zie figuur 6.2).
Vanuit de rechtspraak zijn de afgelopen jaren vele wegen bewandeld
en nieuwe ‘opengesteld’ om de (externe) transparantie te vergroten. Het doel
is om de belangstellende te informeren over wat er binnen de rechtspraak
plaatsvindt. Het betreft geen verantwoording, zoals Barendrecht (2009: 15)
bepleit. Er kunnen drie ingangen worden onderkend: toegang tot documenten,
toegang tot het gerecht en toegang tot de zitting. We zullen ze
kort belichten.
Intermezzo: Presidentenvergadering en incidenten
Tot voor een paar jaar was het niet gebruikelijk om vanuit gerechten ‘incidenten’ ter bespreking
in te brengen om er gezamenlijk ‘slimmer’ van te worden. Hoewel er buiten de vergadering
tussen bestuurders wel collegiaal werd gesproken over deze situaties binnen het gerecht, paste
het niet in de cultuur om dit breed te bespreken. Wat is de status van een dergelijke bespreking?
Gaandeweg groeide de behoefte dit toch te doen in het belangrijkste overleggremium van
de rechtspraak, de Presidentenvergadering. Niet in de laatste plaats doordat de presidenten de eerst
aangewezenen zijn om namens het bestuur (voorzitter) en vanuit het gerecht naar buiten te treden
bij ‘incidenten’. Overigens neemt de Presidentenvergadering geen besluiten over een ‘incident’.
Immers, die kwestie speelt op het gerecht en daar is het bestuur verantwoordelijk. Men kan wel
ervaringen en ‘best practices’ uitwisselen.
6.5.2 toegang tot documenten
De traditionele beleidsstukken van de raad als jaarplannen en jaarverslagen
worden standaard gepubliceerd op de site voor de rechtspraak: rechtspraak.nl.
De papieren versie wordt nog wel gemaakt, maar uit kostenoverwegingen
en de moderne verspreidingswijze via de site, heeft deze digitale ontsluiting