Speelruimte voor transparantere rechtspraak - Wetenschappelijke ...

Box 6.5
transparantie: sturen en gestuurd worden 315
Drie keer per jaar vervaardigen de gerechten een 4-maandsrapportage voor
de raad. De raad maakt er een geconsolideerde rapportage van die weer
naar alle besturen wordt gestuurd. De rapportage heeft tot doel de besturen
te ‘ondersteunen’ door gegevens van de collega-gerechten te verstrekken.
Het bevat feitelijke informatie over de gerechten (absolute en gewogen productie,
doorlooptijden, voorraden, kwaliteitsindicatoren, bezetting, verzuim,
mate van realisatie van afspraken, enzovoorts) en analyses van de productie
en kosten op geaggregeerd niveau (sectoren, rechtbanken/gerechtshoven/
bijzondere colleges, landelijk). Door deze informatie over de gerechten met
elkaar te delen kunnen gerechten zich aan elkaar spiegelen. Van deze gegevens
kunnen verschillen in productiviteit tussen de gerechten worden afgeleid.
Wat de oorzaak is van deze verschillen, kan op basis van deze kwantitatieve
gegevens niet (eenvoudig) worden bepaald. Daarvoor is meer (kwalitatieve)
informatie van de gerechten nodig. Vermaas en Nieuwland (2006) laten zien
dat de introductie van dit instrument door de meeste gerechten wordt gezien
als een zinvolle benchmark op basis waarvan men intern beter kan sturen
op de productiviteit van het gerecht.
De raad gebruikt de vier-maandsrapportages voor de reguliere p&vgesprekken
tussen de raad en de gerechtsbesturen. Deze gesprekken vinden
drie keer per jaar plaats. In het begin van het jaar wordt gesproken over het
jaarverslag met een terugblik over het afgelopen jaar en een vooruitblik op het
komende (lopende) jaar. Het tweede gesprek vindt plaats aan de hand van
de eerste vier-maandsrapportage. Veelal is dat een gesprek in het late voorjaar
en richt zich op de start van het jaar. Het derde gesprek komt tegen de herfst
en gaat in de kern over drie punten: hoe is de productie na acht maanden
(o.b.v. de tweede vier-maandsrapportage), welke verwachtingen zijn er m.b.t.
het nakomen van de afspraken en zijn er al beelden over het jaarplan voor
het komende jaar. En als de productie achterblijft, wat is daarvan de oorzaak
en heeft dit gevolgen voor het nieuwe jaar?
Intermezzo: Den Haag
Deze p&v-gesprekken worden gevoerd door een lid van de raad met het gerechtsbestuur. Elk
lid is aanspreekpunt voor een aantal gerechten. Symbolisch vindt het eerste gesprek plaats
in Den Haag. Dat bevestigt – officieus – de plaats van de raad binnen de rechtspraak: het gerechtsbestuur
komt naar Den Haag om verantwoording af te leggen over het afgelopen jaar en de planning
van het komende jaar te bespreken. Voor het tweede en derde gesprek geldt dat het lid van
de raad naar het gerecht toegaat.