Speelruimte voor transparantere rechtspraak - Wetenschappelijke ...

250
speelruimte voor transparantere rechtspraak
22 Bij slechts twee instrumenten zijn resultaten gevonden die een licht leeftijdseffect
suggereren, namelijk het instrument court tv en het publiceren van achtergrond-
gegevens van rechters. Over het eerste (dissenting opinions) zijn de ouderen iets
positiever, over het tweede (camera’s in de rechtszaal) de jongeren. Bij de andere
instrumenten is er geen verschil.
23 Wanneer de resultaten worden uitgesplitst naar de sectoren waarin de respondenten
werkzaam zijn (bestuursrecht, civiel recht, strafrecht), blijken er geen grote ver-
schillen te zijn. De sector strafrecht lijkt iets meer ervaring te hebben met instru-
menten van transparantie, en acht inzet daarvan ook vaker wenselijk dan de andere
twee sectoren. Het gemeten verschil is echter gering en kan op toeval berusten.
24 Van deze instrumenten in wel gevraagd in welke mate deze volgens de rechters
kunnen bijdragen aan transparantie, maar hierover is verder niet doorgevraagd
in de enquête en de focusgroepen
25 Al in 1992 werd tijdens de behandeling van het wetsvoorstel Algemene Wet
Bestuursrecht gesproken over het opheffen van de beslotenheid van belastingrecht-
spraak, maar de toenmalige minister van Justitie Hirsch Ballin toonde zich geen
voorstander van openbaarheid vanwege de bescherming van de persoonlijke levens-
sfeer en de beveiliging van bedrijfsgegevens (nrc Handelsblad, 26 februari 1992).
Diverse Kamerleden (Vermeend en later Van der Ploeg van de pvda; Wolffensperger
en Ybema van d66; B. de Vries van de vvd) hebben over de jaren heen openbaarheid
van belastingrechtspraak bepleit
26 Wijziging van de Algemene wet inzake rijksbelastingen in verband met de openbaar-
heid van belastingrechtspraak”, Voorstel van wet, blz. 4.
27 Zie voor de diverse reacties: www.internetconsultatie.nl/openbaarheid/reacties.
Zie ook de bijdragen van P. Fortuin resp. E.B. Pechler in: fed Fiscaal Weekblad
2012/78 resp. 2012/81.
28 Op grond van art. 7 Wet op de rechterlijke organisatie (ro) zijn rechters gehouden tot
geheimhouding van hetgeen in de raadkamer over aanhangige zaken is geuit. Verder
stelt art. 31 aanhef en onder b van de Wet op de Raad van State (Wet rvs) dat de leden
van de Afdeling Bestuursrechtspraak de gevoelens niet mogen openbaren die in raad-
kamer zijn geuit. Met andere woorden, de beraadslaging tussen rechters in de raad-
kamer is geheim.
29 De vragen over dissenting opinions werden als volgt ingeleid: “Dissenting opinions
(rechterlijke oordelen die afwijken van het oordeel van de meerderheid) worden
in Nederland niet openbaar gemaakt. Het Angelsaksisch recht kent deze aanpak wel.
We vragen u naar uw mening aangaande de mogelijke introductie van dissenting
opinions bij de hoogste rechtscolleges.”
30 De respondenten die eerder in de enquête aangaven het instrument (heel) wenselijk
te vinden, kregen vervolgens de vraag wat volgens hen de belangrijkste reden is voor
deze wenselijkheid. De respondenten die eerder in de enquête aangaven het instru-
ment (heel) onwenselijk te vinden, kregen vervolgens de vraag wat volgens hen
de belangrijkste reden is voor deze onwenselijkheid