Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Oraingoan, aldiz, baztertu egin zuen Orfeoren erreferentzia:
Y más diestro que el músico de Tracia… Sam 199 [Ø] JAM Catua eta chorijac
VI. Euskal berridazleen alegiak
Adibide honetan Enrique de Villenaren obra aipatzea saihestu zuen. Harakinen
mozteko arteaz jardun zuen Villenak Arte Cisoria idazlanean. Ironia galdu zen euskal
berridazketan, horrenbestez:
Que en el arte cisoria, sin gran pena,
Pudiera dar lecciones a Villena. Sam 180
[Ø] JAM Catu lapur
Generoaren ikuspegia. Emakumea otsein-lanetan marraztu zigun:
A las once y aún más de la mañana
La cocinera Juana,
Con pretexto de hablar a la vecina… Sam 180
Egun baten eguberdi aurrian
Eguala Praisca otseiña escaratzian,
Urten eban bentana batera,
Auzoco nescatilla otseiñagaz berba eguitera. JAM Ast
Samaniegok esnedunaren deskripzio luzea egin zuen: emakume prestua, airosa,
atsegina, alaia, eta bera bakarrik moldatzen dakiena; halako emantzipazio kutsu bat
baduena, beraz. Mogelek, ordea, deskripzioa baztertzean, ezaugarri horiek guztiak
ezabatu zituen:
Llevaba en la cabeza
Una Lechera el cántaro al mercado
Con aquella presteza,
Aquel aire sencillo, aquel agrado,
Que va diciendo a todo el que lo advierte
¡Yo sí que estoy contenta con mi suerte!
Porque no apetecía
Más compañía que su pensamiento,
Que alegre la ofrecía
Inocentes ideas de contento,
Marchaba sola la feliz Lechera,
Y decía entre sí de esta manera:
“Esta leche vendida… Sam 79-80
Nescatilla bat bein erri batera joian
Eznia eroiala bere morcuan:
Ondochu saldu ta aberastuteco
Eta egun onac guero igaroteco.
Salduco dot, diño, eznia…JAM Nes
Sorburu-hizkuntzaren morfosintaxia xede-hizkuntzan islatu zuen batzuetan
Juan Antoniok. Kasu honetan ‘zelan’ galdegilea erabiltzen du berdintasuna adierazten
duen konparaziozko partikularen ordez (legez, bezala). Egitura jatortzat har liteke
‘zelan…halan” egitura balitz. Ez da, ordea, bigarren osagai hori ageri. Jatorrizkoari dion
atxikimenduaren frogatzat hartu behar da sintaxi-lizentzia hori:
De un modo muy afable y amistoso
El Mastín de un Pastor con un Raposo
Se solían juntar algunos ratos,
Como tal vez los perros y los gatos
Con amistad se tratan. Sam 196
Alcarregaz adisquidetasunian
Ebiltzen olguetan ta jolasian
Ardichacur ta Azeri zuurra.
Celan catu erpecari ta chacurra… JAM Ard
Oro har, jatorrizkoari estu atxikiz itzuli zituen Juan Antoniok alegia gehienak,
batez ere Uriarteren bilduman jasotakoak. Hona, adibide gisa, hiru alegia-hasiera:
153