26.08.2013 Views

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

II. <strong>Alegia</strong>ren historiaz<br />

ezabatu zuen, <strong>eta</strong> narrazioak testuingururik gabe gelditu ziren. Gainera, dirudienez,<br />

Demetriok narrazio biluzi horiei irakaspenak erantsi zizkien. Dena dela, sarritan,<br />

Demetriok erantsitako irakaspen horiek desbideratu egiten dira narraziotik logikoki<br />

atera daitekeen konklusiotik.<br />

Moralizatzaileagoa <strong>eta</strong> didaktikoagoa bilakatu zen, beraz, generoa. Hala ere,<br />

alegi<strong>eta</strong>tik ondorioztatzen zen morala paganoa zen: ezinezkoa da gauzen kondizio<br />

naturala aldatzea, ezta giza kondizioa <strong>eta</strong> gizakien izaera ere. Era berean, Demetrioren<br />

irakaspenak orokorregiak dira <strong>eta</strong> ikasi beharrekoaren izaera ahistorikoa nabarmentzen<br />

dute, haien etika abstraktua balitz bezala (García Gual, 1975: 186).<br />

Demetrioren bitartez, genero beregaina bihurtu zen alegia. Gero, Demetriorenak<br />

bertsotan jarrita, bilduma berriak plazaratu ziren, 300-400 ale ingurukoak. Eta, alegia<br />

haien artean, berriak ziren asko <strong>eta</strong> asko. Inperio garaian alegia bakoitzaren aldaera<br />

ugari ibili zen. Perryren iritzian, Demetrioren bildumatik datoz, seguru asko, Erdi Aroko<br />

eskuizkribuen bitartez, guganaino iritsi diren greziar alegien bilduma anonimoak.<br />

<strong>Alegia</strong> esopoar haien interesa gai<strong>eta</strong>n dago, batik bat: asmamen handikoak dira, <strong>eta</strong><br />

originalak (Janssens, 1955: 21).<br />

Bildum<strong>eta</strong>ko alegiak filosofia-eskol<strong>eta</strong>ra igaro ziren, gero. Rodríguez Adradosek<br />

ederki laburtzen digu alegiaren bilakaera-ildo harrigarria: aristokraziaren aurkako<br />

genero ez adeitsu izatetik, tradiziozko balioei haien ordaina ematetik, askatasunez hitz<br />

egitea <strong>eta</strong> iseka egitea libre uzten zuten jai<strong>eta</strong>n landua izatetik, filosofia berrien altzora<br />

igaro zen, naturaren <strong>eta</strong> egiaren oinarrien gainean gizarte berri bat eraiki nahi zuten<br />

filosofien altzora. Filosofia sokratikoaren magalera, lehenik; filosofia zinikoaren <strong>eta</strong><br />

estoikoaren magalera, gero, K.a. IV-III. mende<strong>eta</strong>n (Rodríguez Adrados, 1979: 409).<br />

Zinikoek beren erakutsiak zabaltzeko erabili zuten alegia, <strong>eta</strong> beren ideologiaren arabera<br />

garatu zuten: gizarte-ordena zaharraren aurkako arma gisa erabili zuten beste behin ere,<br />

adierazpide burlesko <strong>eta</strong> satiriko moduan. Horregatik berpiztu zuten neurri janbikoa,<br />

alegiak prosaz lantzeko modaren ostean 9 .<br />

9<br />

Garaitsuan, K.a. 200.aren aldera, hain zuzen, sanskritoz idatzita agertu ziren indiar alegiak,<br />

Pantxatantra esaten zaion bilduman.<br />

35

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!