Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

VI. Euskal berridazleen alegiak
- Irakaspen berdina ematea. “Gathua eta Arratoiñ çaharra” alegian, esaterako,
osagai semantikoak trukatu zituen Goyhetchek, dotore, irakaspenaren esanahia
aldatu gabe:
Il était experimenté
Et savait que la méfiance
Est mère de la sûreté. Lf 134
Çuhurtcia falta etçuen.
Eta baçakien segurantça dela
Mesfidantçaren alaba. Gy 250
Jatorrizkoen berdin antzeko irakaspenak ditugu alegia hauetan ere: “Edaillea eta
bere emaztea”, “Acheria eta mahax-mulcoac”, eta “Oxoa, Ahuntça eta Pittica”.
- Irakaspenen kutsu morala areagotzea. “Acheria eta akerra” alegian bukaerako
irakaspen-paremia bazter utzi eta berea eman zuen Goyhetchek. Oso tonu
moralistan, adiskide on eta txarrez jardun zuen:
Car, pour moi, j’ai certaine affaire
Qui ne me permet pas d’arrêter en chemin.
En toute chose il faut considérer la fin.
Lf 115
Nire aferec deitzen naute.
Lagun tçarrekin ez yunta,
Bethi çatçu onac hauta
Onekin on çare egonen,
Baita ascotan hobeturen:
Tçarrekin tçar bihurturen,
Hauc çaituzte bai eraman,
Urrun bide makurrean,
Ondoratu çarenean;
Utcico çaituzte hantche:
Eta hec bereaz eguin badukete,
Contu çutaz hartu gabe
Hirriz handic ganen dire. Gy 43
Antzera jokatu zuen beste hauetan ere: “Herbia eta Apoarmatua”, “Uzkinacho
Paonaren lumez berreguindua”.
“Edaillea eta bere Emaztea” alegian, gainera, misoginia erakusten du:
[Ø] Lf 119 Fabletto huni nere ustez, bi gauça badarraizco.
Bata, edateco ohitçari, darraiona lucesco.
Haren esclabo dagola, hilltceco orduraino
Baita casic haratago,
Fableco guiça lekhuco.
Bigarrena, ema ezconduac, ez dukeiala ondotic
Moyenic, correyitceco, senharra biciotic.
Aitciñetic behar dela, sahex ona hautatu,
Utciric gazte debocha, gazte prestua hartu:
Eta tristeac hautuan, trumpatu direnean,
Goçoric ez duketela, baicican othoitcean,
Gurutcearen aldean.
Non ez duten nahiago, senharrekin trincatu,
Bi burutan etcheari, biec betan eman su:
Nola gure tokietan, maiz ikhusten baitugu. Gy 103-104
- Irakaspena kristau-fedearen alorrera lerratzea. Kristau onaren eginbeharrak
nolakoa behar duen izan adieraziz, eskuarki. Honela, “Orkatça bere buruari beha
217