Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

III. Metodologiaren oinarriak
Borgesen ustez, poesia itzultzeko modurik onena da, sorburu-hizkuntzaren
barruan dauden aukeren artean, poetak esan zuena, edo esan nahi izan zuena, behatzen
ahalegintzen dena. Horretarako itzulpen literarioa egin behar da, ez ordea literala (in
Alifano, 1986: 59-60).
Lefevereren iritzian, ez dago metodo perfekturik poesia itzultzeko, ezta
bestelako testuak itzultzeko ere. Inoiz ez da lortuko irtenbide magikorik itzultzean; izan
ere, itzultzea ez da zientzia-jarduera bat, giza jarduera bat baizik (in Vidal Claramonte,
1995: 55). Adibide modura, Lefeverek dio (1997: 52) ezen itzulpenaren poetikak agindu
duela betidanik, Europako sisteman (eta Ameriketakoan), poesia neurri eta errimarekin
itzuli behar zela eta ahaztua eduki duela hasierako poesiak, greko klasikoz eta latinez
idatzitako poesiak, ez zuela batere errimarik, eta, neurria bazuen arren, ondorengo
hizkuntzetako literaturetan erabilitako neurriak oso diferenteak izan zirela. Itzulpenaren
poetika horrek bigarren mundu-gerrara arte iraun zuen.
Bestalde, zenbait autorek –Lefeverek (1975), Etkindek (1982: 18-27) eta
Holmesek (1988), esaterako– poesia itzultzeko moduak deskribatu zituzten, batez ere,
preskripzioa alde batera utzi eta itzulpen-ikerketan deskripzioa gailendu zenetik.
Horietatik Holmes argiena eta sintetikoena dela esan liteke, eta horregatik Holmesen
deskribatzeko modua erabiliko da lan honetan.
Holmesek, Translation Studiesen baitan, historian barrena poesia itzultzeko lau
irtenbide soilik atzeman daitezkeela dio; izan ere, itzultzaileak beti aurre egin behar dio
dilema berberari, hau da, aukeratu behar du jatorrizkoaren hotsezko nolakotasunak
lehenetsi behar dituen ala jatorrizkoaren irudiak eta esanahia. Aukera bakoitzak
itzulpen-poetika desberdin jakin bati erantzuten dio, baina ez da bat bestea baino hobea
(1988: 22-23). Hauek dira lau moduak:
- Mimetikoa, jatorrizkoaren forma ahalik eta ondoen imitatzea helburu duena.
- Analogikoa. Itzultzaileek jatorrizkoaren formaren funtzioa aztertzen dute
jatorrizkoaren tradizio poetikoan, eta, ondoren, bertsozko forma bat bilatzen dute
xede-literaturaren tradizio poetikoan funtziokide dena.
- Organikoa. Jatorrizkoaren eduki semantikotik abiatzen dira, eta ez formatik.
- Desbideratua edo arrotza. Poetak ez du kontuan hartzen ez jatorrizkoaren forma
ezta edukia ere.
69