Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

III. Metodologiaren oinarriak
Lefeverek, Eskola horretako teorikoak, bi kontzeptu giltzarri ekarri zituen
itzulpen-teoriara bere Rewriting and the Manipulation of Literary Fame liburuan
(1992): berridazketa 11 eta manipulazioa.
Autorearen iritzian, itzulpena berridazketa mota bat da, berridazketarik
eraginkorrena, egile baten irudia edota garai jakin baten, genero baten, batzuetan
literatura oso baten irudia, harena ez den beste kultura batean proiektatzeko duen
ahalmenarengatik. Berridazleen esku daude, nagusiki, literatura-lanen biziraupena eta
harrera (1997: 13). Irakurleek gehiago jotzen dute, gainera, berridazleek berridatzitako
literatura irakurtzera idazleek idatzitakoa irakurtzera baino (ib.: 17).
Eta berridazketa orok manipulazioa dakar berez. Berridazleek, hots, baita
itzultzaileek ere, jatorrizkoak manipulatu egiten dituzte, itzulpenok garai bakoitzeko
joera ideologikoen eta poetologikoen baitan egokitu daitezen. Hau da, berridazleen
ageriko jardunaren azpian beti egoten dira mugatzaileak ezkutuan. Lefeverek
hertsatzaile deitu zien halako mugatzaileei, eta adierazi zuen itzulpenei buruzko
ikerketek hertsatzaile horiexek ekarri beharko lituzketela argitara, itzultzailearen
estrategiak mugatzen baitituzte.
Halatan, bada, teoriko hauek uste dute xede-kulturaren gizarte-arauek eta
literatura-konbentzioek gobernatzen dituztela itzultzailearen aurreiritzi estetikoak, eta,
horrenbestez, arau eta konbentzioek eragina daukatela itzulpen-hautuetan. Horregatik,
garai konkretu bateko jakinduria antolatzeko moduak determinatzen du itzultzearen
izaeraz egiten den gogoeta oro. Arauak, beraz, behin-behinekoak, aldakorrak eta ezegonkorrak
dira.
Manipulazioaren Teoria Michel Foucault filosofoak esandakoari hurbiltzen zaio.
Foucaultek, besteak beste, idazketa –eta idazketak adierazten duen pentsamendua–
diskurtso menperatzailearen adierazpidearekin lotu zuen. Hala, itzulpenak ere,
berridazketa gisa, bat egiten du diskurtso menperatzailearen adierazpidearekin
(Carbonell, 1997: 56).
11 Rewriting edo berridazketa terminoak ekidin egiten du itzulpen, egokitzapen, emulazio eta
abarren artean sailkapenak egin behar izatea (Lefevere, 1997: 66-67).
63