Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

V. Sorburu-testuen testuinguruak
plait : c’est la grande règle, et pour ainsi dire la seule” (ibidem: 9). Berriro hartu zuen
gaia hizpide, seigarren liburuko 1. eta 2. alegietako bertso-lerro hauetan: “En ces sortes
de feinte il faut instruire et plaire / Et conter pour conter me semble peu d’affaire” (ib.:
209, 5-6. bb).
- Egiantzekotasuna eta bienséance (egokitasuna, ahalkea, begiramena) delakoa
errespetatzea. Egiantzekotasunaren gaiak, edozein modutan, ñabardurak ditu La
Fontaineren obran. Inoiz idatzi izan da, Giraudouxen irakur daiteke, bere gaztetako
lanbidea zela-eta 6 , La Fontainek natura ezagutzearen eta behatzearen esperientzia
erantsi ziela alegiei. Vosslerrek, baina, ukatu zuen hala izan zela. Haren ustez, La
Fontaine alegien bidez iritsi zen animalien mundura; ez, aitzitik, animalien bidez
alegietara (1947: 79). Beraz, literatura-esperientzia zegokeen oinarrian.
- Arrazoimenaren nagusigoa da beste printzipio klasikoetako bat. Bons sens
esaten zitzaion, beste modu batean, arrazoiari; sen ona berdin arrazoia, hortaz. La
Fontainek berak bons sensa sottiseari kontrajarri zion, hau da, ergelkeriari, generoaren
poetikaz ziharduela (1991: 178). Bienséancearekin badu zerikusia: egokia arrazoizkoa
da. Naturaren eta arrazoiaren aurkako guztia, aldiz, desegokia da (Vossler, 1947: 21).
- Arte-lana giza naturaren isla da mende klasikoaren estetikan. Naturalismoa
izan zen La Fontaineren bizitza-ikusmoldearen ezaugarri nagusia: ez zuen naturaz
gaindikoa ikustea lortzen. Horregatik, artean bilatu zituen La Fontainek bizitzan ezin
aurkitu zitzakeen oreka, armonia eta betetasuna. Halatan, bada, gizakia, gizartea eta giza
grinak ispilatzen dira La Fontaineren gogoetetan, ironiaz eta umorez.
Gizakia handinahia da, traidorea; zibilizazioak atzera egin du. Ez dago errukirik
La Fontainerenean. García Gualek, ildo horretan, zera dio: “El mundo de las bestias
parlantes es pintoresco, divertido, pero encierra un fondo cruel y descubre una visión
desilusionada del comportamiento feroz de los humanos” (1999: 222). Giraudouxen
esanetan (in La Fontaine, 1980: 102), La Fontaineren alegia bakoitzak moral laikoaren
eta moral erlijiosoaren printzipioa ukatzen du, hau da, justiziak munduan erreinatzen
duelakoa, dela instituzioen bikaintasunarengatik, dela probidentzia dibinoarengatik.
Egia bakarra dago, ostera, La Fontaineren alegietan: gizakien maltzurkeriarengatik eta
arduragabekeria dibinoarengatik erreinatzen du injustiziak munduan.
6 Château-Thierry dukerriko baso-ikuskaria izan zen, aita bezala.
93