Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz
bilatuko ditut, nagusiki, ideologiaren eta poetikaren arrastoak, horietan ematen baitute
idazle eta berridazleek beren asmoen eta kezken berri.
Ideologiari dagokionez, beharrezkoa da zehaztea, lan honetarako, nolako lotura
izan duten berridazleek garaian garaiko kultura- eta hezkuntza-giroarekin: zer-nolako
kezka pedagogikoak zituzten, zer asmo pedagogiko zerabiltzaten… Paratestuak
aztertuko ditut jakiteko zein izan diren lanak argitaratzeko motibazioak, zein izan diren
lanen jasotzaileak, eta bestelako jakinkizunak.
Poetikari dagokionez, batez ere, alegiek zer funtzio izan duten arakatuko da.
Badu poetikak beste osagai bat generoari, egoerei, pertsonaia prototipikoei lotua
dagoena; osagai hori, dena dela, oso finkatua dago alegiaren generoan, eta ez da,
horregatik, bereziki landuko.
76
IV.2. Corpusa eta iturriak
Alegia klasikoen euskal corpusa arakatzea izan da lan honen egiteko nagusia.
Honako egile eta lan klasiko hauek hartu ditut abiapuntutzat: Esopo, Fedro, Isopete, La
Fontaine eta Samaniego. Eta, euskaratutako alegiak, denborari dagokionez, muga hauen
bitartekoak: hasieratik 2 3. urtera arte. Muga horietatik kanpo ere badira alegia klasiko
euskaratuak: generoa euskal literatura-sisteman indartzen hasi baino lehenagokoak,
bakan batzuk (Axular, Tartas); 2 3.etik hona artekoak, beste batzuk. Ataltxo bana
eskaini diet bi bazter-aro horiei. Eta, azkenik, formatuari dagokionez, honako hauek
hartu ditut: alegia-liburuak, aldizkarietako alegiak eta euskal katalogoetako Haur eta
Gazte Literatura goiburupean agertzen diren alegia, alegia-liburu eta albumak.
Corpusa biltzeko, euskal literaturako esku-liburuak (Onaindia, 1972-199 ;
Mitxelena, 196 ; Villasante, 1961; Sarasola, 1976; Calleja 1994; Etxaniz, 1997;
Aldekoa, 2 4...) erabili ditut abiapuntu bezala, eta corpusa osatzeko, honako iturri
hauek:
A. Katalogoak:
1) ARRIEN, Gregorio, Lino AKESOLO et J. J. GRANJA (1987). Haur
liburu didaktikoen errolda, 1800-1976. Catálogo de obras didácticas
infantiles 1800-1976. (L.g.: i. g.) (II. Euskal Mundu Biltzarra
bilduma).