26.08.2013 Views

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

VI. Euskal berridazleen alegiak<br />

Ohiturak. Batzu<strong>eta</strong>n Euskal Herriko zenbait ohitura <strong>eta</strong> jarduera txertatu zituen<br />

konposizioei euskaltasuna ematearren. Esaterako, kanturako joera euskaldunen artean:<br />

[Ø] Lf 84 Ordukotz gure P<strong>eta</strong>n,<br />

Biderat iganikan,<br />

Hasia zen kopl<strong>eta</strong>n… Mou Bi astoak<br />

Baita uso-ehiza ere: Etxalar, Urdazubi <strong>eta</strong> inguruotako udazkeneko uso-pasa <strong>eta</strong><br />

ehiza-garai hori dakarzkigu “Urtsoa <strong>eta</strong> Chinaurria” alegian Oxobik:<br />

L’autre exemple est tiré d’Animaux plus petits.<br />

Le long d’un clair ruisseau buvait une Colombe,…<br />

Lf 85<br />

Urri ondar haizearen hauskoaren<br />

Beroa:<br />

Andre zoro mokokari, haur ergelen<br />

gogoa;<br />

Bainan ere pago, gaztain, haitz ederren<br />

Hostoa<br />

Ordudanik, heriok aurkituren<br />

Da joa!<br />

Hichtu luze samin<strong>eta</strong>n horra nun den<br />

Hegoa…<br />

Eta, nekez, begiztatuz mendi heien<br />

Lepoa,<br />

Urtsoño bat, -beldur dela sarearen-<br />

Badoa,<br />

Ur hotzk<strong>eta</strong>, egarriak zeren duen<br />

Ithoa!<br />

Hur nunbait: Ainho ez bada, Urdazubi… Mou<br />

Urt<br />

Zenbait figura <strong>eta</strong> pertsonaia berezi ekarri zituen alegi<strong>eta</strong>ra. Umorea, kolorea,<br />

ziria <strong>eta</strong> irria helburu. Esaterako, buhameak maiz agertzen dira:<br />

Le demeurant des Rats tint chapitre en un coin<br />

Sur la nécessité présente.<br />

Des l’abord leur Doyen, personne fort prudente,<br />

Opina qu’il fallait… Lf 71<br />

Baita kaskoinak ere:<br />

Predikari: Toño Chahar<br />

Eta Geazane Chingar:<br />

Bat arra, bertzea eme,<br />

Biak errotik buhame. Mou Sag<br />

Deux Compagnons pressés d’argent… Lf 203 Urtharril mina zela, bi kaskoin ihizin,<br />

Elhurrez elhur, nekez, mendian zoazin. Mou Heh 26<br />

Halaber, amerikano euskaldunaren figura txertatu zuen umorez <strong>eta</strong> ziriz: dirutu<br />

egin da hura; ez, hargatik, jakitun bihurtu:<br />

Un villageois… Lf 353 P<strong>eta</strong>n <strong>La</strong>rrubeltz, etcheko jauna,<br />

Amerik<strong>eta</strong>n luzaz egona,<br />

(Ikusiaren ikasia ez)<br />

Badabila hor, landa bazterrez. Mou Heh 11<br />

Eta jendarmea, metonimiaz, janzkeraren ezaugarri bat aipatuz:<br />

[Ø] Lf 139 Urean zelarik,<br />

Ustegab<strong>eta</strong>rik,<br />

Gizon ez bada, jaun,<br />

Hor jin kachk<strong>eta</strong>dun. Mou Art<br />

277

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!