Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz
260
Inperioa eta inperioari lagundu zioten euskaldunak:
Esta fabula amonesta que non tome ombre
compañia con mayores porque el trabajo es para
los menores & el prouecho para los mayores.
Isop 35
Euskaldunen legeak, ohiturak eta hizkuntza:
Esta fabula rrecuenta el Esopo contra aquellos que
leen este libro & non lo entienden, los quales non
saben la virtud dela margarita & assi non pueden
chupar la miel delas flores. E a estos poco
aprouecha leer, saluo tan solamente para aver solas
delas palabras materiales. Isop 33
Batzuetan, kronika politikoa egiteraino:
E esto le vino a aquel pastor mentiroso porque
otras vezes avia mentido, non le creyeron quando
de verdad pidia socorro. Isop 111
Ziŧalok goŕoto aundija dausku. Al ba’leu,
¡ene!... il eta biŕinđuko ginđukez.
Oŕaŧiño, baña, aizkide-antzez geure auŕera
auŕkezten da. Eta leunkeri andijak egiŧen
dauskuz geu atzipetuteko.
Baña alpeŕik. Esopo’ren sagubak katuba
ezautzen eban eraz, geuk be aspaldiŧik dazaugu
geure laguntxuba. Eta al-dogunetan, alde-egiŧen
dogu beragandik.
¡Ba-da ezpa-dan!... Alt Kat
Altsubakin ibiltia ezta zuzena, onura gustija
eurentzat aŕtu ta lana iñorentzat isten dabelako.
♦♦♦♦
Aldi gustijetan, antziñan eta orain, euzkotaŕak
españaŕakin ibiĺi dira, luna, beya, auntza ta
ardija ibili ziran letxe. Alkaŕegaz ibiĺi, au, ori ta
bestia loŕtuteko. Batian Europa-Ameriketa’ko
eŕijak garaŧu ta azpiratzen; bestian iñungo
aberaskijak aŕtzen…
Baña euzkotaŕoi jazo yake Esopo’ren bei, auntz
eta ardi koŧauai jazo yakena: ostutakua
banandu biaŕ zanian, españaŕak, lunak lez,
gustija aŕtu, lagunai abua zabalik itxiŧa.
Euzkotaŕak sendo lan-egin, bai, baña onura
andirik aŕtu ez. Onureak aŕtzeko bestiak beti
geŕtu.
Oŕaŧiño, euzkotaŕak ezeuken zetan saŕtu olako
zeregiñetan. Eta ondo ibaziŧa dauke.
Españaŕakandik aŕtutako sarija kirtenai
yagoken sarija da. Alt Lun
Jakingiak edo ezer eztakijenak eztabe jakiŧia
aintzat aŕtzen, kirten batzuk diralako.
Euzkotaŕak, be, ainbat eta ainbat gauza on
daukaguz. Baña oĺaŕak pitxijaz egin ebana egin
daruagu: guretzako eztira gauza―esan.
¿Zegaŧik?
Asto galantak garalako.
Oŕ daukagu Euzkera edeŕa; oŕ daukaguz
ekandu onak; oŕ abesti poliŧak; or lagi
zuzenak…
¿Baña zer?
Eurok ezetsi ta eŕbestera juaten gara, ele,
ekandu, abesti ta lagi zataŕen bila.
¡Hamaika kirten yagozak ludijan! Alt Ola
Guzuŕak kaltia beti dakaŕ. Guzuŕtijari eztautsa iñok
ziñesten, egija esaten ba-dau be.
♦♦♦♦
Euzkadi’n dagozan Alderdi aŕotzaliak, Esopo’k
erakusten dauskun artzañaren antzekuak dira.
Arek be, gau ta egun, euzkotaŕai deika egon
yakezan, Euzkadi’ren eskubidien aizkidiak eta