26.08.2013 Views

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

VI. Euskal berridazleen alegiak<br />

- Irakaspena sortu zuen Mogelek zenbait<strong>eta</strong>n, jatorrizkoan irakaspenik ez<br />

izanagatik ere. Kutsu moralistagoa hartzen dute halako<strong>eta</strong>n Juan Antonioren<br />

mezuek, jatorrizkoen aldean. Oraingo hon<strong>eta</strong>n, bekatua <strong>eta</strong> zigorra aipatu zituen,<br />

bidenabar:<br />

[Ø] Sam 181 Ipui au certaraco da asmatuba ?<br />

Izan dedin munduban ezagutuba:<br />

Asco dirala zaij<strong>eta</strong>n cioguijac.<br />

Urun<strong>eta</strong>n barriz eroeguijac.<br />

Eta barriz pecatuba,<br />

Izango dala azquenic castigauba. JAM Catu lapur<br />

Irakaspen sortu horiek funtzio ohartarazlea dute batzu<strong>eta</strong>n:<br />

[Ø] Sam 173 Ascoc dauquez berba onac auan;<br />

Baña gogo charrac barruan:<br />

Eta griña char ondo sustraitua<br />

Gaztiagaz izango da zaartua. JAM Chacur bijac<br />

[Ø] Sam 199 Sinisgacha ta zurra<br />

Ez bazara batzu<strong>eta</strong>n<br />

Zabaldua dago gaiztu<strong>eta</strong>n<br />

Berba laban ta guzurra. JAM Catua <strong>eta</strong> Chorijac<br />

Poesia berridazteko moduak. Jatorrizkotik ahalik <strong>eta</strong> hurbilen itzuli nahi duen<br />

berridazle baten aurrean gaude. Izan ere, oso kontuan hartu zituen Mogelek<br />

jatorrizkoaren forma <strong>eta</strong> edukia. Eutsi egin zion gehien<strong>eta</strong>n argumentuaren hari<br />

nagusiari.<br />

Dena dela, batzu<strong>eta</strong>n hari nagusitik desbideratu <strong>eta</strong> libreki itzuli zuen, narrazioharia<br />

luzatuz, inausiz edo aldatuz.<br />

Halaber, modu mimetikoaren zantzuak ere erakusten ditu, onomatopeien<br />

trataeran, sintaxi-egituraren bat kalkatzean, hurbiltze fonologikoak egitean, pertsonaizenak<br />

itzultzean <strong>eta</strong> abarr<strong>eta</strong>n.<br />

Hala ere, orokorrean, modu analogikoaren <strong>eta</strong> modu organikoaren artean jauzika<br />

ibili zen Samaniegoren poesia berridaztean.<br />

Ondorioak<br />

Samaniegoren testuei hurbiletik jarraitzeko ahalegina egin zuen Juan Antoniok.<br />

Batez ere, Uriarteren bildumako alegi<strong>eta</strong>n da oso nabaria ahalegin hori esamolde,<br />

deskripzio, pertsona-izen, <strong>eta</strong> abarr<strong>eta</strong>n, zenbait<strong>eta</strong>n mimetiko izateraino. Behin baino<br />

159

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!