Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

VI. Euskal berridazleen alegiak
zazpikia irudikatu zuen Mendizabalek, kobazuloan sartua; jatorrizko erbia ez bezalakoa,
hain zuzen (“Le mélancolique Animal”, bertso-lerro batzuk beherago):
Un Lièvre en son gîte songeait
(Car que faire en un gîte, à moins que l’on ne songe ?) ;
Dans un profond ennui ce Lièvre se plongeait. Lf 89
Bazen behin, bere kobazuloan sartua, erbi
izuti bat. Urduria zen, artega; geldi ezin
egona, dena keinu. Men 112
Frantsesen eta espainiarren handikeriaz dihardu La Fontainek; Mendizabalek,
ordea, orokortu egiten du, eta jende orori egozten dio izaera hori:
Se croire un personnage est fort commun en France.
On y fait l’homme d’importance,
Et l’on n’est souvent qu’un bourgeois :
C’est proprement le mal françois.
La sotte vanité nous est particulière.
Les Espagnols sont vains, mais d’une autre manière.
Leur orgueil me semble en un mot
Beaucoup plus fou, mais pas si sot. Lf 317
Jende gehiegik pentsatu ohi du
handi dela ta famatu
beren burua jarri ohi dute
beste nornahi bezain altu.
Eta sekula santan ez dira
halakoak konturatu
bakoitzak bere neurrian beti
behar duela jokatu. Men 14
Gosea. Maiz agertzen du motibo hori berridazleak, jatorrizkoan esplizituki ez
agertu arren. Espainiako gerra zibilaren osteko egoeraren gogorapenak eraginda,
beharbada. Edota, bestela, ekintzak lotzeko motibo errepikari horietako bat izan daiteke,
ez besterik:
Qu’aperçois-je ? dit-il, c’est quelque victuaille ;
Et, si je ne me trompe à la couleur du mets,
Je dois faire aujourd’hui bonne chère, ou jamais. Lf 306
Sur la branche d’un arbre était en sentinelle
Un vieux Coq adroit et matois. Lf 91
…Le Galand aussitôt
Tire ses grègues, gagne au haut,
Mal content de son stratagème… Lf 92
—Hara! —esan zuen— norbaitek jana laga
du hemen. Jan dezadan, goseak nago eta.
Men 18
Basotik azeria harantz-honantz janari bila
zebilela… Men 8
Hau esan eta aldegin, dena bat. Ez zen, ez,
gustora joan gure azeria, tripa hutsik
geratzen bait zen berriro. Men 10
Izen bereziak. Orokorrean ez ditu halakoak itzultzen eta, itzuliz gero,
erreferente ezagunago bat ematen du.
- Pertsona-izenak: Pierrot/artzai kuittadua.
- Leku-izenak: Athènes/Atenas (Lf 149, Men 5); Vaugirard/Ø (Lf 150, Men 6);
Pirée/Pireoa (Lf 150, Men 6); Rome/Ø (Lf 150, Men 6); Xanthe/Ø (Lf 273, Men
11); les Apennins, le Caucase/Himalaya (Lf 305, Men 17).
- Mitoak, pertsonaia historikoak, obra klasikoetako pertsonaiak eta beste:
Amphitrite/Ø (Lf 139, Men 58); Couridon ou Tircis/Ø (Lf 139, Men 58);
Pline/Ø (Lf 149, Men 5); Tétyhys, Phébus/Ø (Lf 185, Men 110); Ésope/Ø (Lf
227, Men 118); Amour, tu perdis Troie/Troyako Helena (Lf 273, Men 11); plus
d’une Hélène au beau plumage/dozena bat oilo (Lf 273, Men 12); Téthys/Ø (Lf
305, Men 18).
- Tratamendua: Monsieur de Corbeau/bele, zu (Lf 32, Men 53)
327