Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz
ziren. Gero, humanisten arreta erakarri zuten alegiek XVI. mendean. Ez da pentsatu
behar, beraz, La Fontainek genero baztertu bat berpiztu zuenik. Generoak, La
Fontaineren garaian, helduleku bat eskolan zuen, eskola-ariketetan. Baina ez zegoen
eskolan kantonatuta: alegia, XVII. mendean, leku guztietan zegoen, diskurtsoa zein
berriketa hornitzen eta apaintzen (abokatuen jarduna, diskurtso politikoa, auzi
judizialak, hizlarien hitzaldiak...) (Collinet in La Fontaine, 1991: XXVII-XXVIII).
Garai hartan, gainera, Frantzian kultura-arloan eragina izan zuten bi gertakari
nabarmendu behar dira: Frantses Akademiaren sorrera (1635) eta Luis XIV Eguzki
Erregearen erreinaldia (1661ean hasita). Akademiak ideia klasikoak bermatu zituen, eta
korteak, berriz, garaiko modaren arauak ezarri zituen, hala nola preciosité delakoa (hots,
dotorezia, sentimenduak adierazteko orduan eta literaturan), formarenganako
miresmena eta, helburu moduan, plazer estetikoa.
La Fontaineren izaerara hurbiltzeko modu bat bere buruaz eman zuen irudia
ekartzea izan daiteke. Mme. de la Sablière-ri zuzendutako hitzaldian lotsarik gabe
biluztu zen bertso hauetan :
88
Je m’avoue, il est vrai, s’il faut parler ainsi,
Papillon du Parnase, et semblable aux abeilles
A qui le bon Platon compare nos merveilles :
Je suis chose légère, et vole à tout sujet ;
Je vais de fleur en fleur, et d’objet en objet ;
À beaucoup de plaisirs je mêle un peu de gloire.
(La Fontaine, 1980: 34)
Itxura batean, izaera kontrajarria erantsi zion bere buruari, tximeletaren eta
erlearen irudiak baliatuta. Giza psikologiaren arlora aldatuta, denbora-pasa eta
jarraikitasunik eza ditugu, batetik, eta kemena eta langiletasuna, bestetik.
Inkoherentzia dirudi bi metafora horiek elkartzeak eta, ondorioz, pertsona batek
ezaugarri psikologiko hain kontrajarriak bere baitan biltzeak. Ez dira bateraezinak,
ordea; La Fontaineren izaera ondo definitzen dute: “Les incompatibilités, avec lui,
s’évanouissent comme par enchantement, les contraires se concilient, les antagonismes
se résolvent.” (Collinet in La Fontaine, 1991: X).
Vosslerrek ere ezaugarri kontrajarriak ikusi zizkion La Fontaineri. Zera esan
zuen haren estiloaz eta izaeraz ari zela: “...si bien era en la superficie y estilísticamente