Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta
26.08.2013 • Views
Share Embed Flag

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
euskara.euskadi.net

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

II. <strong>Alegia</strong>ren historiaz<br />

Izan ere, alegia zaharrak, bere ezaugarrien artean kaiolatuta, askatze prozesu bati<br />

hasiera eman dio egile modernoen esku<strong>eta</strong>n. Eraldatze horren bidez, egileek lortu nahi<br />

dute alegia gaur egungo jendearen intereseko gerta dadin, <strong>eta</strong> gaur egungo gizartearen<br />

portaerak ispila ditzan. Aldak<strong>eta</strong> horrek lagundu du alegia Haur Literaturaren eremutik<br />

ateratzen; bestela, esparru horr<strong>eta</strong>n ainguratuta jarraituko zuen (Kleveland, 2002: 121).<br />

Zertan datza aldak<strong>eta</strong>, ordea? Zer da alegia berria? Nolako bereizgarriak ditu?<br />

Kontatzeko modu berri horrek berriz hartu du aintzat alegia esopoarraren<br />

esanahi zaharra: alegiak gizartearen <strong>eta</strong> giza portaeraren zenbait alderdi agerrarazteko<br />

<strong>eta</strong> erakusteko bitartekoak dira, baina irakaspen moralik emateko asmorik gabe.<br />

<strong>Alegia</strong>gintzak berreskuratu egin du gizartea ezagutarazteko <strong>eta</strong> esplikatzeko jatorrizko<br />

asmo hura; <strong>eta</strong>, halaber, salak<strong>eta</strong> politiko-soziala, garai klasiko <strong>eta</strong> inperialean<br />

bereizgarri izan zuena.<br />

Nonahitik eszeptizismoa dario alegia berriari: erakusteko edo esplikatzeko<br />

asmoa izan ordez, zalantza eragiteko akuilu da. Egia erabatekorik ez dago, oro da<br />

erlatiboa, anbiguotasuna erabiltzen da, <strong>eta</strong>, ondorioz, irakurtzeko <strong>eta</strong> interpr<strong>eta</strong>tzeko<br />

modu bat baino gehiago izaten da (ibidem: 126-127).<br />

Halako erretorika-teknika garaikideak erabilita, baztertzen da moral jakin baten<br />

aldarri egiteko aukera edo irakurlearen hezik<strong>eta</strong>n irakaspen esplizitu baten bitartez<br />

eragiteko aukera, <strong>eta</strong> irakurleari berari eskatzen zaio ondorioa atera dezan: zenbait<strong>eta</strong>n,<br />

gainera, ondorioa antiirakaspen bat izaten da (ib.: 119).<br />

<strong>Alegia</strong>-bilduma modernootara bestelako literatura-formak itzuli dira, alegiarekin<br />

baino gehiago beste azpigenero batzuekin zerikusi handiagoa dutenak, hala nola<br />

aforismo, anekdota, txiste, enigma <strong>eta</strong> esaera zaharrekin (ib.: 128). Prosaz idatzita<br />

daude, <strong>eta</strong> muga-mugaraino eraman dute egileek laburtasuna 25 (ib.: 130). Paratestu<strong>eta</strong>tik<br />

hasita berriztatu da generoa oraingo alegi<strong>eta</strong>n, <strong>eta</strong> berriztatze horr<strong>eta</strong>n alegiaren<br />

izenburua funtsezkoa da. Idazleek m<strong>eta</strong>hizkuntza erabiltzen dute <strong>eta</strong> generoa<br />

intelektualizatzen dute. <strong>Alegia</strong> berriko pertsonaiak konplexuak dira, ez dira ezaugarri<br />

25 Literatura garaikidearen ezaugarri<strong>eta</strong>ko bat baita laburtasuna. Italo Cavinok bere Six Memos<br />

for the Next Millenium hitzaldi-sortaren “Quickness” atalean zenbait gogo<strong>eta</strong> utzi zituen laburtasunaz,<br />

erritmoaz, literatura laburraz, oro har. Atal horr<strong>eta</strong>n Monterrosoren dinosauroaren ipuin edo alegia laburra<br />

aipatu zuen, gerora hain famatua bihurtutakoa. Izan ere, mikroerrelato<strong>eta</strong>n muturreraino eramana dago<br />

laburtasuna.<br />

45

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!