Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

VI. Euskal berridazleen alegiak
MOULIER, Jules “OXOBI” (1938). “Ulia eta chinhaurria”, Gure Herria, 4. zka., 290-
291. Lf IV-3
MOULIER, Jules “OXOBI” (1939). “Sugea eta Ganich”, Gure Herria, 1. zka., 25. Lf VI-13
MOULIER, Jules “OXOBI” (1942). “Amiamokoren balentria”, Aintzina, 10-12. zka.,
56-58. Lf VII-4
MOULIER, Jules “OXOBI” (1944). Haur elhe haurrentzat. Baiona: Aintzina.
[“Astoa loredun” Lf V-14. “Khuieri Khuiakeri” Lf IX-4. “Hartza eta bi kaskoinak”
Lf V-20. “Andreno baten othoitza” Lf I-16. “Lehoina eta ziminoak” Sam I-12.]
MOULIER, Jules “OXOBI” (1950). “Erbia eta igelak”, Gure Herria, 1. zka., 34. Lf II-14
MOULIER, Jules “OXOBI” (1950). “Azeria, otsoa eta mandoa”, Gure Herria, 2. zka.,
93-95. Lf XII-17
MOULIER, Jules “OXOBI” (1950). “Azeriak auzia bere”, Gure Herria, 3. zka., 165-
167. Lf VIII-3
MOULIER, Jules “OXOBI” (1953). “Orkhatza bere irudiarekin”, Gure Herria, 1. zka.,
37. Lf VI-9
Kritika
Bat datoz iritzi emaile guztiak Oxobiren alegiagintza epaitzeko orduan: alegia
egile bikaina da, guztietan bikainena. Iritzi hori zuen Onaindiak (1954: 1.115): “Euskalidazle
jator bikain baten auŕean gagoz”.
Haritxelarri, bestalde, Oxobiren olerkietatik alegiak bereziki zitzaizkion
gustatzen (in Moulier, 1966: 11). Bai eta proposatu ere, zehar lerroak lantzeko: “La
Fontainen alegiak ikasten dituztelarik gure haurrek eskoletan, ez ditzazkete ikas
Oxobiren alegiak? Horiek dira gure Eskual kulturaren ontasunak”.
Villasantek, berriz, hizkuntza hartu zuen hizpide (1979: 315): “El vascuence de
“Oxobi” es bien trabajado y nervudo, de sintaxis popular, dicción corta, contraída. A
veces fácil y suave, a ratos árido y difícil...”.
Mitxelenaren ustean (1988: 150), Oxobi “ha sido en sus Alegiak el mejor
fabulista en lengua vasca. Por su vivacidad, por la maravillosa flexibilidad y poder
expresivo del lenguaje, constituyen una verdadera creación en un género que casi por
definición es tan poco original”.
Xarritonek ildo beretik jo zuen (1990: 10): “gure ustez guztiak gainditu zituen
Oxobik”. Alegiak liburuaren zabalkundeaz eta harreraz ari zela: “berehala Euskal Herri
273