Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz
218
ithurri batean” alegiaren irakaspenean, erlijioaren eta bertutearen garrantzia
nabarmendu nahi du Goyhetchek, eta diru-etekin, ospe eta edertasunaz
arduratuta egotea gaitzetsi:
Nous faisons cas du Beau, nous méprisons l’Utile ;
Et le Beau souvent nous détruit.
Ce Cerf blâme ses pieds qui le rendent agile ;
Il estime un bois qui lui nuit. Lf 221
Orkatz hura beçain choro garela çait iduri,
Probetchos çaicuna dugu preçatcen ohi guti:
Caltecor edo inutillaz, hartuagoac gaude.
Intres, ospe, edertasunac, lilluratcen gaituzte.
Berthute, erligioneac, desgustu demaigute:
Hauc gabe hec bitartean, cer dukete balio?
Gogoari guc ochala, maiz hori baguiñerro! Gy
64
Poesia berridazteko moduak. Goyhetchek, batez ere, eduki semantikoari eman
zion garrantzia, eta ez formari. Horregatik, galdu egiten dira La Fontaineren baliabide
poetiko asko eta era askotakoak. Baliabide horiek maisuki erabiltzeak, hain zuzen, goi
mailara igo zuten La Fontaine. Esaterako, “Le Loup et le Chien” alegian, -ment errimak
adierazten du otsoaren itolarria:
Mais il fallait livrer bataille
Et le Mâtin était de taille,
À se défendre hardiment.
Le Loup donc l’aborde humblement,
Entre en propos, et lui fait compliment
Sur son embonpoint, qu’il admire. Lf 35
Baina guducatu hortaco behar cen,
Eta orac guduco hazcar cirudien.
Oxoa beraz humillki aldera badoaco,
Eta cerbait ere moldez solhasean sartceco: Gy 32
Alegia berean, bukaerako bertsoa prosodikoki zatitua egoteak esanahiari
eransten dion arintasuna galdua dugu euskal bertsioan. Hori bai, jatorrizkoaren eduki
semantikoa badugu, ia gehiena:
Cela dit, maître Loup s’enfuit, et court encor. Lf 36 Eta gaiçoa oraindic ez omen daite gueldi. Gy 33
Halaber, formaren funtzioari erreparatu zion. Euskal literaturan funtziokide ziren
bertso neurri eta errimak erabili zituen: arnasa luzeko bertso-lerroak.
Horregatik, poesia itzultzeko modu analogikoaren eta organikoaren artean ibili zen.
Ondorioak
Alegien aldeko giro batean itzuli zuen Goyhetchek La Fontaineren lana.
Helburuetako bat lapurteraz idaztea izan zuen, zubereraz eta gipuzkeraz landua
baitzegoen generoa.
Ahalik eta hizkerarik ulerterrazena erabiltzen saiatu zen, euskara landu gabe
egotea kontuan hartu zuelako.