26.08.2013 Views

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Alegia</strong> <strong>klasikoak</strong> <strong>euskaraz</strong><br />

282<br />

Baina beti luzeago jatorrizkoa baino:<br />

<strong>La</strong> Lièvre et la Tortue en sont un témoignage.<br />

Lf 222<br />

Erbitto bat: Beharri chut, buztan labur,<br />

Ausik, itzul, beha, jauzi… bethi beldur.<br />

Mou Erbia <strong>eta</strong> aphoarmatua<br />

<strong>La</strong>utzea. Baztertu zituen, oro har, garaiko haurrei arrotz gerta zekizkiekeen<br />

kontzeptuak, hitzak, irudiak, sinbolismoak <strong>eta</strong> m<strong>eta</strong>forak. Esaterako: Phènix/Ø (Lf 32,<br />

Mou Bel); tapis de Turquie/Ø (Lf 42, Mou Bi garratoinak); Empereur romain/Ø (Lf 83,<br />

Mou Bi astoak); gaillards Pèlerins/ Ø (Lf 83, Mou Bi astoak); obole/Ø (Lf 86, Mou<br />

Urt); train de Senateur/Ø (Lf 222, Mou Erbia <strong>eta</strong> apoharmatua); calendes/Ø (Lf 222,<br />

Mou Erbia <strong>eta</strong> apoharmatua)…<br />

Morfemak errepikatzea. Aliterazioa, erritmoa <strong>eta</strong> adjektibazioa, jatorrizkoan<br />

baino aberatsago, haur hizkerara hurbiltzea helburu. Ondoko adibidean, R ahostunezko<br />

aliterazioa <strong>euskaraz</strong>ko hitz-korapilo batekin lotua dago 107 :<br />

Capitain Renard allait de compagnie<br />

Avec son ami Bouc des plus haut encornés. Lf 114<br />

Akerra duk, akerra dun,<br />

Oi, aker adar makurra!<br />

Bizkarra dik, bizkarra din<br />

Burdina bezen gogorra!<br />

Bizkar gainean hezurra,<br />

Kokotsa pean bizarra…<br />

Bizarra bai, buztana nun?<br />

Oi, aker buztan mokorra!<br />

Zentzua dik, zentzua din<br />

Buztana bezen laburra! Mou Ake<br />

Aliterazioa ekintzei adierazkortasuna ematearren: i bokala erbiaren arintasuna<br />

markatzeko, <strong>eta</strong> o bokala apoarmatuaren astuntasuna adierazteko. Jatorrizkoan, zenbait<br />

m<strong>eta</strong>fora <strong>eta</strong> esapide erabili zituen <strong>La</strong> Fontainek animalion izaera adierazteko:<br />

…il laisse la Tortue<br />

Aller son train de Sénateur.<br />

(…)<br />

[Le Lièvre] partit comme un trait… Lf 222-223<br />

Oinak arin,<br />

Kaskoz berdin,<br />

Erbi tcharra irriz hasi;<br />

Gogor, konkor,<br />

Bainan ez gor,<br />

Apoharmatuak erasi. Mou Erbia <strong>eta</strong> aphoarmatua<br />

Hitz-jokoak, paronomasiak <strong>eta</strong> paralelismoak, lirika herrikoian bezala. Erritmoa<br />

biziagotzeko <strong>eta</strong> adierazkortasuna indartzeko:<br />

<strong>La</strong> Cigale,… Lf 31 Ulitchak firrindan,<br />

Uliak farrandan,<br />

Erleak burrumban,<br />

Listorrak barrandan,<br />

Uli beltzak baltsan,<br />

Non ez diren… saltsan! Mou Tti<br />

107 Akerrak adarrak okerrak ditu.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!