26.08.2013 Views

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

VI. Euskal berridazleen alegiak<br />

Betelana <strong>eta</strong> eletsutasuna. Eletsu jokatu zuen zenbait alegia itzultzean. “Catu<br />

eizari basocoa” alegia, esaterako, jatorrizkoa baino bost aldiz luzeagoa da.<br />

“Eiztari birena” alegian, jatorrizkoa eduki berriz hornitu zuen <strong>eta</strong>, hein handi<br />

batean, hari narratiboa aldatu zuen. Jatorrizkoan, esaterako, ez dago otsoari buruzko<br />

kontakizunik; izenondo soil batez deskribatzen da:<br />

Vieron venir de frente<br />

Al lobo más horroroso. Sam 212<br />

Ebillen baso ta bide<strong>eta</strong>n<br />

Otso andi bat goseberia;<br />

Bildurturic eucan gentia<br />

Erri inguru guzti are<strong>eta</strong>n.<br />

Bidasti asco cituan galdu,<br />

Guizon araguijaz ederto apaldu.<br />

Eta berba guichitan<br />

Izu gogorra zan errij<strong>eta</strong>n.<br />

(…)<br />

Aguertuten jaque Otsua<br />

Puusca ta aguiñac aguiriric<br />

Beguitzar bijac gorrituric. JAM Eiz<br />

Jatorrizkoan, elipsia baliatuz, irakurlearen irudimenaren esku utzi zuen<br />

Samaniegok narrazioaren kateamendua. Juan Antoniok, ordea, ekintza oso bat asmatu<br />

zuen:<br />

Pedro Ponce allí murió. Sam 212 Don Azcor sendo guriac<br />

Aserre andijac arturic,<br />

Ta osticoca asco eguiñic.<br />

Indarrac ditut niriac,<br />

Diño, ta ez nic iguesic.<br />

Otsua jaco aurreratuten<br />

Don Azcor dago icharoten,<br />

Guztija suac arturic.<br />

Itutzat dauca Otsua<br />

Jaurtiguiten deutsa tirua<br />

Baña utsian<br />

Ta arerijua da bere ganian<br />

Otsuac dau beera botaten<br />

Aguiñac an deutsaz ezarten:<br />

Eta zatituric<br />

Ichiten dau ill, ta odolusturic. JAM Eiz<br />

Juan Antoniok, halaber, ekintzaile agertzen digu Don Bildur pertsonaia zuhurra:<br />

otsoa hil zuen. Galdera erretorikoak tartekatu zituen Mogelek, beldurtien <strong>eta</strong> zuhurren<br />

aldeko jarduna luze garatzeko <strong>eta</strong> diskurtso hori indartzeko:<br />

[Ø] Sam 212 Don Bildur eguan urrian<br />

Beguira arech ganian.<br />

Otsua dau azpijan icusten<br />

Sutumpa deutsa zucenduten:<br />

Eta otsagaz batera<br />

Ezarten dau illic lurrera.<br />

Don Bildur jauna viciric<br />

Don Azcor barriz beian illic.<br />

¿C<strong>eta</strong>raco dira putz guieguijac?<br />

155

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!