26.08.2013 Views

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Alegia</strong> <strong>klasikoak</strong> <strong>euskaraz</strong><br />

harremana STrekiko (onargarritasuna) <strong>eta</strong> xede-testuarekiko (XT) (egokitasuna), <strong>eta</strong><br />

harreman hori zein maila testual<strong>eta</strong>n gertatzen den; zer-nolako erabakiak hartzen diren<br />

itzultze-prozesuan; zer-nolako lanak aukeratzen diren itzultzeko; itzulpena egiteko zubihizkuntzarik<br />

erabili den edo ez.<br />

Arauak direla <strong>eta</strong>, Manipulation Schoolekoen artean, <strong>La</strong>mbert-ek, esate<br />

baterako, onartu egiten du, neurri batean, itzultzailearen jarduera arau-kontu bat balitz<br />

bezala deskribatu behar dela, baina gaineratzen du itzulpen-arauak inondik ere ez<br />

dagozkiela esklusiboki hizkuntzari edota literaturari. <strong>La</strong>mberten ustez, erakunde<br />

politikoak ipintzen ditu aurren-aurreneko arauak (in Iglesias Santos, 1999: 265). Ardura<br />

handiagoa dio <strong>La</strong>mberti itzulpenak nork ekoizten edo erabiltzen dituen jakiteak, harako<br />

testu hura itzulpena den edo ez den argitzeak baino.<br />

Ildo horr<strong>eta</strong>n, Lefeverek printzipiotzat hartu zuen itzulpena mugatzen duten<br />

hertsatzaile batzuk badirela, <strong>eta</strong> hertsatzaileok zehaztu zituen.<br />

Hermans urrutiagora joan zen ikerk<strong>eta</strong> enpiriko deskriptiboak iraganeko kontua<br />

zirela esatean (in Hurtado Albir, 2001: 568). Hermansen ustez, nahiz <strong>eta</strong> itzulpena<br />

testuinguruan kokatu behar dela ez duen zalantzatan jartzen, ez dago hain argi<br />

kontestualizazioa nola egin behar den (ibidem).<br />

Baina, ahaleginak ahalegin, itzulpen-ikerk<strong>eta</strong>k ez dira ez zientzia bat ezta teoria<br />

bat ere, ez baitago aurrez esaterik edo iragartzerik nolakoak izango diren itzultzeprozesua<br />

<strong>eta</strong> haren produktua.<br />

62<br />

III.1.4.1. Berridaztea, manipulatzea: André Lefevere<br />

<strong>La</strong>urogeita hamarreko hamarkadan zenbait ikertzaile polisistemaren teoriatik<br />

aldendu ziren <strong>eta</strong> manipulazioari arr<strong>eta</strong> handiagoa ipini zioten. Arr<strong>eta</strong>gune<strong>eta</strong>ko batzuk<br />

honako hauek izan ziren: zer-nolako eragina duen ideologiak itzulpen<strong>eta</strong>n, zer-nolako<br />

rola jokatzen duten erakundeek <strong>eta</strong> botereak kultura baten barruan… (Lefevere,<br />

Bassnett, Genzler...). Esana zuen lehenago Theo Hermansek ezen, xede-literaturaren<br />

ikuspuntutik begiratuta, itzulpen guzti<strong>eta</strong>n badela manipulazio maila bat, asmo jakin bat<br />

helburu duena (1985: 11). Gauzak horrela, Manipulazio-Eskola saiatzen da itzultzaileak<br />

jarrera kritikoa har dezan instituzioen aurrean; izan ere, instituzioak neutralak edo<br />

beregainak dira itxura batean, baina itxura batean bakarrik.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!