Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz
politiko, ekonomiko eta gizarte-alorrekoei. Itzulpena ezin bereiz baitaiteke xedekulturaren
identitatea osatzen duten mekanismoetatik, eta, ondorioz, zenbait kulturaeskemaren
egiaztapen- edota aldaketa-eragile bihurtzen da itzulpena, nolakoa den bi
kulturen arteko harremana (sendotasun/ahultasuna, mendekotasun/mendekotasun eza).
Gauza batzuk lehenesten dituzte eta beste batzuk alboratzen. Esaterako,
testuinguruaren osagaiak kontuan hartzen dituzte, itzulpena komunikazio-ekintzatzat
hartzen dutelako. Halaber, kultura-osagaien garrantzia nabarmentzen dute itzulpenean.
Baina, ardura gutxi die fidelitateak: baliokidetzak izaera konplexua duela diote, eta,
horregatik, baliokidetzaren ikusmolde klasikoa baztertzen dute. Ardura gutxi die, baita
ere, kalitateak: beren ustez, itzulpen asko dira onak. Beraz, ez dira arau-emaileak. Hala
ere, itzulpenak denboraren poderioz iraungi egiten direla diote. Itzultzen irakasteko
grina ere desagertu da: itzulpen-ikerketen helburua ez da itzultzaileek itzulpen hobeak
egitea, baizik eta itzulpena gobernatzen duten barne mekanismoak zein diren jakiten
saiatzea.
Metodologiari dagokionez, ikerketa enpiriko eta deskriptiboak dira. Lelo hauxe
dute: “ez pentsatu; bai, ordea, begiratu!” Aldez aurreko ideiak baztertu behar dira eta
eduki daitezkeenak ez dira azterketaren aurretik ipini behar. Enpirismoaren arazoa
baina, honako hau da: begiratuz begien bistako harremanak baino ez direla ikusten.
Arazo hori eragozteko, bitartekoak ipini behar dira itzulpenaren errealitateak bere
aberastasun guztia erakuts dezan.
Behetik gorako analisiak baztertu (hots, kategoria sinpleenak –hitzak eta
perpausak– aztertzen hasten diren metodoak), eta alderantzizko metodoak erabiltzen
dituzte (hala nola, maila makrotik hasi eta maila mikroan jarraitzen dutenak).
Jakintza arloaren eta lanbidearen prestigioa hazi egin dira: itzultzailea sorburutestuaren
(ST) mirabe izatetik kulturen arteko komunikazio-aditu izatera igaro da.
Itzultzailea sortzailea da eta, baita ere, bere ondo eginen eta txarto eginen arduraduna.
Mintzo propioa du. Testu berriak beste testuinguru batean laketu beharko du eta, hori
gerta dadin, hots, testuak espazio ideologiko berrian bere tokia aurkitu dezan, kontzeptu,
irudikapen eta hierarkia berrien artean, itzultzailea da eragile nahitaezkoa. Azken
batean, itzultzea artea dela onartzen da inplizituki.
60