Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz
284
loredun” alegia dugu: joan-etorri bihurtzen du Oxobik La Fontaineren astoaren
joana.
Beste adibide bat: “Le Gland et la Citrouille”-ko irakaspena baztertu egin zuen,
nahiz eta ondo zetorkion helburu ebanjelikoetarako: “Dieu fait bien ce qu’il
fait”/Ø (Lf 353, Mou Heh 11). Nahiago izan zuen Oxobik, hala ere, ildo
narratiboa eta trama aberastu.
- Irakaspena desbideratzea. Plagiatzaileez dihardu La Fontainek; Oxobik, aldiz,
garaiko neskatila baserritarrek zer jokabide hartu behar zuten izan zuen hizpide:
Il est assez de Geais à deux pieds comme lui,
Et que l’on nomme plagiaires.
Je m’en tais, et ne veux leur causer nul ennui:
Ce ne sont pas là mes affaires. Lf 152
Nechkatoko menditarra,
Hirirat, othoi, ez lerra. Mou Cho
Beste adibide honetan, adiskidetasuna hartu zuen Oxobik irakaspeneko gai; bai
eta, ideia indartzeko, haltza eta mizpiraren irudi adierazkorra ere. La Fontainek,
berriz, dio ez saltzeko ez daukazunik. Litekeena da Oxobik irakaspen hori
Iturriagarenetik 108 maileguan hartu izana:
Il m’a dit qu’il ne faut jamais
Vendre la peau de l’Ours qu’on ne l’ait mis par
terre. Lf 204
-Huna zer dautan erran hartzak beharrira:
«Gizon, adiskidetan bi mota badira,
Makhil geitzat haltzari nagusi mizpira,
Beldurti tchar batekin ez jin ihizira.» Mou Heh26
Kutsu morala areagotu zuen irakaspen honetan. Beldurraren pedagogia agerikoa
da. Oxobik txirritaren jokabidea gaitzetsi zuen, eta ‘mari-mutil’ deitu.
Jatorrizkoan bestela dira gauzak: La Fontainek ez du txirritaren jokabidea
gaitzesten. Nabarmentzekoa da, bestalde, Ikasbidetzat atalburua:
[Ø] Lf 31 Ikasbidetzat
Oinak arin arin eta buruz arinago,
Mari-mutil goseak hil, negua jin deno. Mou Tti
Beste irakaspen honetan, mesfidantza eta kutsu arrazista areagotu zituen
arrotzez, jatorrizkoaren tout inconnu generikoaren ordez arrotz maketoak
esapidea emanez. Garaiko aranismoa jaso zuen, eta, ondorioz, haren kutsu
gaitzeslea:
Cet animal vous a sur la mâchoire écrit
Que de tout inconnu le sage se méfie Lf 489
Arrotz maketoen zinak
Gezurrez josiz eginak…
Gu gauden gor. Mou Azeria
108 Cf. Iturriaga (“Adisquide bi eta artza”, 1842): “Munduan adisquide / Mota asco dira; / Ez
dezu artu bear, / Jaquizu gaurdandic, / Zure adisquidetzat / Guizon beldurtiric”.