Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz
344
- Mitoak, pertsonaia historikoak, obra klasikoetako pertsonaiak eta beste ez zituen
itzuli: Phénix/Ø (Lf 32, Arr 38); Picrochole, Pyrrhus/Ø (Lf 267, Arr 67).
Paremiak. Osoki desagertu da euskal bertsiotik osagai paremiologikoa. Esakune
bat bera ere ez zuen itzuli.
Generoarean ikuspegia. Genero-bortizkeriarekin lotua dagoen pasarte hau
baztertu zuen berridazleak, “La Laitière et le Pot au lait” alegiakoa, hain zuzen:
Va s’excuser à son mari
En grand danger d’être battue. Lf 267
[Ø] Arr 66
Ipuin tradizionalen baliabideak. Hasiera-formulak erabili zituen alegiak ipuin
bihurtzeko: “behin batez”, “behin batean”…
Un Chat… Lf 71 Behin batez, Sagulerrin, katutzar bat agertu zen… Arr 8
Adibide honetan testua zabaldu egin zuen Arregik, hiru ekintza emanez, ipuin
tradizionaletan ohikoa den bezala:
Mais quelqu’un troubla la fête,
Pendant qu’ils étaient en train. Lf 42
…emakume batek atea zabaldu zuen. Zaratarekin
izututa, lasterka batean joan ziren zulora ezkutatzera.
Berriro ere joan ziren gazta bila eta orduan ume bat
azaldu zen… Berriz saiatu ziren, eta berdin,
oraingoan etxeko nagusia agertu baitzen. Arr 64
Umorea erabili zuen pertsonaiak deskribatzean eta haien izenak asmatzean:
…leur Doyen, personne fort prudente,… Lf 71 Gaztazale jaun ele-ederrak… Arr 8
Aldaketa morfosintaktikoak. Zehar estiloari zuzeneko solasa gehitu zion:
Autrefois le Rat de ville
Invita le Rat des champs,
D’une façon fort civile,
À des reliefs d’ortolans. Lf 42
Behin batean hiriko saguak bere etxera gonbidatu
zuen mendiko sagua.
—Zatoz nirekin, ikusiko duzu zer den ongi
bizitzea. Arr 64
Lautzea. Prozedurarik erabiliena da. Berridazleak osagai narratibo soila ematea
du helburu. Hortaz, poesia-baliabide gehienak kendu zituen, hala nola deskripzio
aberats eta joriak, hiperboleak, adjektibazioa, metaforak, hiztegi berezitua (elizako
karguak…), sinonimia, esapideak… Hizkera konnotatiboa, oro har:
Le long d’un clair ruisseau buvait une Colombe… Lf 85 Usoa errekan edaten ari zela… Arr 6
Légère et court vêtue elle allait à grands pas ;
Ayant mis ce jour-là pour être plus agile
Cotillon simple, et souliers plats. Lf 266
[Ø] Arr 66
Passe un certain Croquant qui marchait les pieds nus. Lf 86 …gizon bat azaldu zen… Arr 6
Dès qu’il voit l’Oiseau de Vénus… Lf 86 Usoa ikusi zuenean… Arr 6
Deux Coursiers à longues oreilles… Lf 83 Bi asto… Arr 99
Chapitres non de Rats, mais chapitres de moines,
[Ø]
Voire chapitres de chanoines… Lf 72
[Ø] Arr 8