26.08.2013 Views

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

I. <strong>Alegia</strong>ren kontzeptuaz<br />

bere azterk<strong>eta</strong>ri, jakiteko alegiaren publikoa zer nolakoa izan den: lehenengoa, ikasgela<br />

barrukoa izan ote da alegia?; bigarrena, haur generoa izan ote da? Eta, bi galdera horiez<br />

gainera, beti izan al du alegiak publiko bera?<br />

Lehengoari erantzunez, Nøjgaardek adierazi zuen zalantzarik gabea dela alegia<br />

eskolan erabili izana hezik<strong>eta</strong>-lanabes gisa, Atenasko aldi loriatsuan, jada. Baina alegia<br />

inoiz eskolan erabili izanak ez duela inondik ere frogatzen ez zer nolako testuinguruan<br />

sortu zen, ezta sorreran nolako publikoa izan zuen ere. Zalantzan jarri zuen, gainera,<br />

alegia-haurra binomioa.<br />

Gauza onartua da, beraz, alegia hezik<strong>eta</strong>-lanabes gogokoa izan zela eskolan, <strong>eta</strong><br />

estiloa lantzeko oinarri gisa ez ezik, itzulpengintzan trebatzeko ere erabili zela. Ez dago<br />

argi, ordea, zer adin<strong>eta</strong>ko ikasleekin erabili zen ezta noiztik erabili zen ere. Hausrathen<br />

iritzian, lehen hezkuntzako estilo-ariket<strong>eta</strong>n erabili ziren alegiak; Perryren iritzian,<br />

berriz, goi-mailako ikaslea, idazle edo hizlari potentziala, izan zen alegien erabiltzailea.<br />

Nøjgaardek esan zuen, Hausrathen <strong>eta</strong> Perry-ren baieztapenen erdibidean kokatuz, ezen<br />

Teon, Aftonio <strong>eta</strong> gainerako erretorikoak aldi berean zuzendu zitzaizkiela trebakuntza<br />

gutxiko gaztetxoei zein oratorian lehen urratsak egindako <strong>eta</strong> hitzaldiak emandako gazte<br />

hasiberriei: horrenbestez, alegiak balio zion nola lehen hezkuntzako irakasleari hala goimailako<br />

eskolako oratoria-irakasleari ere. Dirudienez, ikasleek itzulpena zuten<br />

hasierako ariket<strong>eta</strong>ko bat, <strong>eta</strong> ondoren erretorika-arik<strong>eta</strong> zailagoei ekiten zieten.<br />

Bigarren galderari erantzun zion Nøjgaardek esanez, itxura guztien arabera,<br />

haurrak ez zirela izan alegia esopoarren lehendabiziko hiru bilduma handien hartzaileak.<br />

Egia dela, bai Babriok, <strong>eta</strong> geroago baita <strong>La</strong> Fontainek ere, printze bati eskaini<br />

zizkiotela beren alegiak, baina, aitzakia bat besterik ez zela izan, egileek gizarteaz <strong>eta</strong><br />

bizitzaz zituzten ideiak aditzera emateko. Beste modu batera jokatu zuela Fedrok:<br />

zuzenean jo zuen helduengana <strong>eta</strong> ez zuen satira lausotu nahi izan aitzakia<br />

pedagogikoen bitartez. Esopori dagokionez, bestalde, tradizioak ez duela inoiz frigiarra<br />

haurren aurrean agertu 24 .<br />

24<br />

Chambryren bildumako 176. alegian izan ezik, diosku Nøjgaardek (datu okerra da hori; 17 .a<br />

baita, Κνες δο, hain zuzen). Beste adibide bat dugu, halaber, Fedroren III-14 alegia, De lusu et<br />

severitate, hain zuzen. Edozein modutan, bigarren mailako pertsonaia gisa agertzen dira bi alegia hori<strong>eta</strong>n<br />

haurrak, <strong>eta</strong> irakaspena heldu bati zuzentzen zaio.<br />

23

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!