Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

III. Metodologiaren oinarriak
nahiz eta badakien jatorrizkoaren ideologia egoki islatu eta berridatzi behar duela.
Gauza bera azpimarratu zuen Carbonellek (1999: 201), hots, batzuetan gerta daitekeela
itzultzaileak egin behar izatea gustuko ez dituen ideologiek islatzen dituzten aukeren
alde.
Itzulpenak izaera ez-neutrala duela aldarrikatzen da egun. Ildo horretan,
Mayoralek ‘politikoki zuzena’ esapidea erabiltzen du, itzulpenaz iritzia emateko orduan.
Hala, itzulpen politikoki zuzena da gizarte-talde, arraza, etnia, emakume, animalia eta
abarrentzat iraingarri, baztertzaile edo kaltegarriak izan daitezkeen hitz eta esaerak
saihesten dituen itzulpena (in Hurtado Albir, 2000: 619).
b) Poetika. Berridazketa egiten den unean, xede-literaturan nagusi den poetika
beste hertsatzaile bat da eta, hala, itzultzaileak, gehienetan, manipulatu egiten du
literatura-lana, harik eta garaiko poetikan onargarria izan arte. Hala ere, kontrako jarrera
har dezake itzultzaileak, sistema poetikoaren oinarriak iraultzekoa, baina ez da
ohikoena.
Poetika bat jatorrizko lanek eta berridazketek taxutzen dute. Berridazketek
baliabide berriak dakarzkiote poetikari, eta poetikaren osagai funtzionala alda dezakete.
Poetikak bi osagai ditu. Osagai bat, honako hauen multzoa da: literaturabaliabideak,
generoak, egoerak, ikurrak, pertsonaia prototipikoak… Beste osagaia da,
murgilduta dagoen sisteman, literaturak betetzen duen edo bete beharko lukeen funtzioa.
Poetikaren osagai funtzionala oso lotuta dago poetikaz kanpoko eragin ideologikoekin
(Lefevere, 1997: 41-42).
Poetika aldakorra eta unean unekoa –historikoa– da. Bestalde, poetika
transzendentala da, hizkuntzen eta herrien mugak gainditzen dituelako, hots, poetika
baten muga ez da hizkuntza baten muga.
Guztiz jakina da bi itzultzaile mota daudela: itzultzaile fidela eta itzultzaile
ausarta. Baina, Lefevereren ikuspegitik, fideltasuna itzultze-estrategia soil bat besterik
ez da, ideologiak eta poetikak bultzatzen baitute itzultzailea fidela izatera. Ez dago
zertan fidelitatea goretsi; ez da estrategia onargarri bakarra. Urrutiagora joanda, itzulpen
fidelak ez dira objektiboak edo neutroak, fideltasunaren aldekoek aldarrikatzen duten
65