26.08.2013 Views

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Alegia</strong> <strong>klasikoak</strong> <strong>euskaraz</strong><br />

232<br />

Beren herritik asko<br />

dohazi hor hara,<br />

Hiri’ta gobernuko<br />

emplegu<strong>eta</strong>ra<br />

Ilhunpean preso da<br />

gizentzen antzara.<br />

Jendea ere naski<br />

estekan luzara.<br />

<strong>La</strong>borari biziak<br />

ez da dudarikan,<br />

Badu bertze gozorik<br />

gure basherritan.<br />

Chuhurki’ta chimenki<br />

hantche bizirikan,<br />

Bakotcha bereekin<br />

batasun handitan. Ad Otsoa <strong>eta</strong> zak<br />

Kritika soziala egin zuen Ademak. Jende xehea oso aintzat hartu zuen, <strong>eta</strong><br />

handikiak gaitzetsi. Jende xehearentzat etsenplu da ihiaren irudia: mendrea, baina,<br />

malgutasunari esker, hauskaitza:<br />

[Ø] Lf 65 Ihi gaichoa zagon<br />

hantche ukhurtua.<br />

Gero ikhusi nuen<br />

berritz chutitua,<br />

Bere mendr<strong>eta</strong>sunaz<br />

beraz, salbatua…<br />

Horra, jende cheheak<br />

zure etsemplua. Ad Hai<br />

“Erleak <strong>eta</strong> liztorrak” alegian eduki politikoa, lauso agertzen bada ere,<br />

nabarmentzeko modukoa da. Jatorrizkoak justiziaren geldotasuna <strong>eta</strong> burokrazia<br />

salatzen ditu; Ademarenak, berriz, botere-aldak<strong>eta</strong>ren gaia dakarrela ematen du,<br />

jatorrizkoaren irudi bera erabiliz: liztorrak erleen kofoinean sartzea. Aldendu egiten da<br />

zeharo jatorrizkotik <strong>eta</strong>, pertsona-izenik <strong>eta</strong> leku-izenik aipatu gabe, boteredun berriek<br />

eragindako aldak<strong>eta</strong>k zuzenduko dituen norbait iragartzen du (Jinen da makhur<br />

hoien/Chuchentzaile gaitza), aieru gisa-edo. Dudarik gabe, Errepublikako gertaera<br />

politikoen baitan interpr<strong>eta</strong>tu behar da Ademaren alegia. <strong>La</strong>usotasun hori desagertzen<br />

da, gainera, alegia honen beronen RIEVeko berridazk<strong>eta</strong>n 79 :<br />

 l’œuvre on connaît l’artisan. Lf 62 Lehengoek eginak<br />

Bali’edo fundi;…<br />

79 Izan ere, berridazk<strong>eta</strong> horr<strong>eta</strong>n bi ahapaldi gehiago ageri dira, <strong>eta</strong> berariaz agertu zuen hai<strong>eta</strong>n<br />

Ademak nori buruz ari zen: alde batetik, lehengo printzeak <strong>eta</strong> Eliza, <strong>eta</strong>, bestetik, lege-egile laiko<br />

berriak, errepublikarrak, hain zuzen: “Lehengo Printzer <strong>eta</strong>/ Elizari esker,/ Bazen hainbertze gauza/ handi<br />

<strong>eta</strong> eder/ Heien ebaslez <strong>eta</strong>/ chahutzailez leher/ Lehengo jabeeri/ dire orai ahier.// Lehenguen asmuak/ aise<br />

baliatuz,/ Berenak dituztela/ dagozi espantuz./ Berak lege-egile,/ Jainkoa khasatuz,/ Jenden kontzientzia/<br />

hil dute debekuz.//”

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!