26.08.2013 Views

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

VI. Euskal berridazleen alegiak<br />

Poesia berridazteko moduak. Sortzaile baten aurrean gaude, po<strong>eta</strong> baten<br />

aurrean, berridazle honi dagokionez. Bidarraitarrak bere egin zituen <strong>La</strong> <strong>Fontaineren</strong><br />

alegiak <strong>eta</strong> molde <strong>eta</strong> eduki berriak eman zizkien. Ez zituen kontuan hartu ez<br />

jatorrizkoaren forma ezta adierazia ere, neurri handi batean. Eutsi egin zion<br />

argumentuaren hari nagusiari zenbait<strong>eta</strong>n, baina, beste askotan, desbideratu egin zen.<br />

Desbideratze horren adibiderik argiena, beharbada, “Andreño baten othoitza” (Heh 27)<br />

dugu.<br />

Beraz, poesia berridaztean, modu organikoaren <strong>eta</strong> desbideratuaren artean<br />

jauzika ibili zen, batetik bestera.<br />

Ondorioak<br />

Ideologiaren hertsatzaileak gidatu zuen Oxobiren berridazk<strong>eta</strong>-lana, neurri handi<br />

batean. Kultura-eragilea izan zen Oxobi, <strong>eta</strong> euskal herri-kulturaren ondarea helaraztea<br />

izan zuen helburu<strong>eta</strong>ko bat. Hala, ingurunearen ardura berezia erakutsi zuen: jendemodu<br />

<strong>eta</strong> mintzamolde ugari agertu zituen alegi<strong>eta</strong>n (euskara ez bestekoak ere bai:<br />

gaskoiera, buhameen hizkuntza, amerikano euskaldunaren code-switchinga,<br />

mendebaldeko idazleen lexiko garbizalea…).<br />

Bere apaiz kondizioaren bitartez uler daitezke, bestalde, berridazket<strong>eta</strong>ko zenbait<br />

manipulazio, hala nola, Jainkoa testura ekartzea.<br />

Hizkuntza-kezka <strong>eta</strong> hezkuntza-ardura ere izan zituen Oxobik: euskararen<br />

iraupena <strong>eta</strong> lehen hezkuntza elkarri lotuak ikusi zituen. Garaiko ezaugarria da<br />

didaktismoa, testugintza osoki markatu zuena. Haurrentzako testuak behar ziren,<br />

hizkuntzak iraungo bazuen, <strong>eta</strong> bide hori jorratzeko hautatu bide zituen Oxobik alegiak.<br />

Garaiko poetikaren hertsatzailetzat har daiteke hori.<br />

Didaktika-bide horr<strong>eta</strong>n sartuta, kontu egin zien aurreko alegialariek ondutako<br />

lanei. Argiro ikus daiteke, zenbait<strong>eta</strong>n, Iturriagaren ezagutza zuela, gutxienez.<br />

Euskal kulturaren unibertsora ekarri zituen Oxobik <strong>La</strong> <strong>Fontaineren</strong> alegiak.<br />

Horregatik, euskal kulturemaz josiak ageri dira: kontzeptu, izen berezi <strong>eta</strong> euskal<br />

tradizioko kantuen alusio<strong>eta</strong>n ikus daitezke, batik bat, halakoak. Naturalizazio asmo<br />

argia erakutsi zuen Oxobik. Euskal kulturako erreferente horiek, dena dela, ez dute zer<br />

285

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!