Alegia klasikoak euskaraz Isopeteko, La Fontaineren eta

L’autre, afin de monter aux grandes dignités,
Dans les emplois de Mars servant la République,
Par un coup imprévu vit ses jours emportés. Lf 442
VI. Euskal berridazleen alegiak
Bestiak gherlan, aitzindaria
Izan nahiz, galdu zien bizia;
… Ar 233
Galdu egiten du euskarazko testuak zenbaitetan alor semantiko jakin bateko
hiztegia. Kasu honetan justiziaren arlokoa:
Pour ce prétendu vol par lui fut appelé.
Devant le Singe il fut plaidé,
Non point par avocats, mais par chaque partie.
Lf 73
Beste honetan erlijio kutsukoa:
Le demeurant des Rats tint chapitre en un coin
Sur la nécessité présente.
Dès l’abord leur Doyen… Lf 71
Beste honetan ogasunaren arlokoa:
Ohoinkeria egin zuela [Ø].
Tchiminoaren aintziniala
Jiten dira bi aizoak.
Emaiten duzte bere arazoak,
Batak hola, bestiak hala. Ar 99
Aratho bizi zienak dia elhestetazen,
Chokobatetan, bere beharetan gainen.
Behala zaharrenak… Ar 97
Deux Mulets cheminaient ; l’un d’avoine chargé ; Bi mando zoatzan bidian;
L’autre portant de la gabelle. Lf 34
Batak olho bestiak diru bizkarrian. Ar 79
…le Mulet du fisc… Lf 34 …mando diruduna… Ar 79
Gerra arloko terminoak ezabatu zituen, testua lautzearren, beharbada:
À peine il achevait ces mots
Que lui-même il sonna la charge,
Fut le Trompette et le Héros.
Dans l’abord il se met au large… Lf 81
Hitz hoiek tielarik erraiten
[Ø] Gherla du berehala hasten. Ar 101
Irakaspenen mezua. Honako estrategia hauek erabili zituen irakaspenak itzultzeko:
- Irakaspen berdina ematea. Archuk irakaspen ia guztien mezuak zeudenzeudenean
eman zituen. Adibidez, paremia-irakaspena literalki itzuli zuen.
Ventre affamé n’a point d’oreilles. Lf 380 Eztik beharririk sabel gossiak. Ar 217
Literala ez izan arren, eduki semantikoa osoki eman zuen adibide honetan:
Qu’un ami véritable est une douce chose.
Il cherche vos besoins au fond de votre cœur ;
Il vous épargne la pudeur
De les lui découvrir vous-même.
Un songe, un rien, tout lui fait peur
Quand il s’agit de ce qu’il aime. Lf 310
Eghiazko adichkidia
Ala gauza eztia!
Zure beharren ikhertzera
Badoa zure bihotz erdira;
Etzitu zu uzten
Beharraren erraitera.
Amexak, ez deusak ditu loxerazten,
Adichkidia han denian zerbaiten. Ar 239-241
- Irakaspeneko adibidea lautzea. Oraingo honetan, irakaspeneko ‘Erregea vs
Printzeak’ dikotomia euskal irakurleari anakroniko gertatuko zitzaiola iritziko
zion Archuk, eta ‘handiak vs txipiak’ ipiniz lautu zuen:
…Raton
N’était pas content, ce dit-on.
Hola hola hanitz alditan,
Tchipienak besterentzat lanetan
203